کتاب گسترش دامنه مبارزه

رمان «گسترش دامنه مبارزه» نخستین اثر بلند میشل ولبک است که در سال ۱۹۹۴ منتشر شد و خیلی زود جایگاه او را در ادبیات معاصر فرانسه تثبیت کرد. داستان روایت زندگی مردی سی ساله و بی‌نام است؛ یک مهندس کامپیوتر که در فرانسه‌ی دهه ۱۹۹۰ زندگی می‌کند و در دل جهانی که ظاهرا پرهیاهو اما در باطن تهی است، روزگار می‌گذراند. او از کارش در یک شرکت فناوری اطلاعات بیزار است، در برقراری روابط عاطفی ناتوان مانده و زندگی‌اش را خالی از عشق، معنا و اشتیاق می‌یابد. تنهایی و بیگانگی، همچون سایه‌ای سنگین، بر سراسر روایت سایه افکنده‌اند و ولبک با نگاهی گزنده و بی‌رحم، تصویری از انسانی ارائه می‌دهد که در جهانی بی‌روح اسیر شده است.
در این رمان، ولبک با دقت و صراحت، به انزوای اجتماعی، ناتوانی در ایجاد روابط صمیمانه، و پوچی زندگی مدرن می‌پردازد. شخصیت اصلی هر تلاشی برای برقراری ارتباط واقعی با دیگران را بی‌ثمر می‌یابد؛ روابط انسانی سطحی و گذرا شده‌اند و میل به ارتباطی عمیق، در دل رقابتی خشن و بی‌رحم، مدفون می‌شود. ولبک به وضوح نشان می‌دهد که چگونه لیبرالیسم اقتصادی، نه تنها بازار کار، بلکه روابط عاطفی و جنسی را نیز طبقاتی و رقابتی ساخته است. کسانی که از نظر ظاهری یا اجتماعی در جایگاه پایین‌تری قرار دارند، در هر دو عرصه به حاشیه رانده می‌شوند و به انزوایی ناخواسته محکوم می‌گردند.
راوی در سفری کاری که همراه یکی از همکارانش انجام می‌دهد، با شکل عریان‌تر و تیره‌تری از این بحران‌ها مواجه می‌شود و لحن سرد و تلخ روایت، کم‌کم به اوج می‌رسد. نقد صریح مصرف‌گرایی، ازخودبیگانگی ناشی از نظام سرمایه‌داری و فقدان ارزش‌های سنتی، در سطرسطر این کتاب جاری است؛ گویی ولبک از خلال سرگذشت این مرد تنها، زوال یک تمدن را به تصویر می‌کشد.
«گسترش دامنه مبارزه» با نگاهی بدبینانه و طنزی سیاه، تصویری از آینده‌ای ارائه می‌دهد که در آن، پیوندهای انسانی گسسته شده و انسان معاصر در دریایی از بی‌هدفی شناور است. این رمان اگرچه ممکن است برای برخی خوانندگان تلخ و سنگین باشد، اما بی‌شک یکی از آثار ماندگار در نقد اجتماعی ادبیات مدرن محسوب می‌شود و نقطه‌ی آغاز زبان خاص و جهان‌بینی ویژه‌ی میشل ولبک است؛ جهانی که در آثار بعدی او همچون «ذره‌های بنیادی» نیز با قدرت ادامه می‌یابد.