کتاب افعی های آتش

کتاب «افعی‌های آتش» نوشته‌ی جلال برجس، نویسنده‌ی اردنی، رمانی جسور، شاعرانه و عمیق است که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد و در سال ۲۰۲۳ موفق به دریافت جایزه‌ی بوکر عربی گردید. این رمان با ترکیب واقع‌گرایی اجتماعی، زبان نمادین و روایت چندلایه، تصویری تلخ اما انسانی از تأثیرات جنگ داخلی سوریه بر روح و روان آدم‌ها و تار و پود جوامع ارائه می‌دهد. برجس با تکیه بر روایت‌های شخصیت‌محور، داستان چند انسان درگیر جنگ، مهاجرت، عشق، خشونت و جستجوی معنا را به هم می‌تابد و جهانی خلق می‌کند که هم ویران است و هم سرشار از امیدهای خاموش.
در قلب روایت، داستان عاشقانه‌ای قرار دارد که میان خاکستر جنگ شعله می‌کشد. علی بن محمود القصاد، راوی و شخصیت اصلی داستان، در جستجوی حقیقت و آزادی، از عشق آغاز می‌کند و به سفری درونی و بیرونی کشیده می‌شود که در آن مرز میان قربانی و جلاد، دوست و خائن، خانه و تبعید محو می‌شود. هر شخصیت این رمان، نماینده‌ی بخشی از واقعیت‌های جنگ‌زده است: آواره‌ای بی‌پناه، مبارزی خسته، زنی چشم‌انتظار، یا مردی درگیر با گذشته‌ای دفن‌نشده.
برجس به زیبایی نشان می‌دهد که جنگ تنها در میدان نبرد اتفاق نمی‌افتد، بلکه در روان انسان‌ها، در روابط خانوادگی، و در خاطراتی که به فراموشی سپرده نمی‌شوند نیز جریان دارد. او با زبانی روان و گاه شاعرانه، خواننده را به دل ویرانی‌ها می‌برد، اما در همان ویرانه‌ها، لحظه‌هایی از عشق، دوستی، و ایستادگی را نیز به تصویر می‌کشد. افعی‌های آتش نه‌فقط گزارشی از جنگ، بلکه تاملی ادبی بر مفهوم بقا، حقیقت، و ارزش انسان در جهانی آشفته است.