ایوو آندریچ، نویسندهی برجسته و برندهی جایزه نوبل، در «خانمی از سارایوو» (The Woman from Sarajevo) که در اصل با عنوان خانم (Gospođica) منتشر شده، تصویری عمیق و روانشناختی از زنی را ترسیم میکند که در اسارت وسواس مالی، از زندگی واقعی بازمیماند. داستان دربارهی راجکا راداکویچ، دختری از خانوادهای ثروتمند در سارایوو است. پس از مرگ ناگهانی پدرش، او تمام دارایی خانوادگی را به ارث میبرد، اما به جای اینکه این ثروت برایش امنیت و آرامش به همراه داشته باشد، تبدیل به وسواس و ترسی دائمی از فقر میشود. او که در جوانی شخصیتی شاداب و اجتماعی داشته، به تدریج به زنی سرد، منزوی و خسیس بدل میشود که تمام زندگیاش حول محور حفظ و افزایش داراییاش میچرخد. راجکا از ازدواج، عشق و هرگونه ارتباط عاطفی پرهیز میکند، چرا که میترسد هرگونه وابستگی انسانی، او را در معرض از دست دادن ثروتش قرار دهد. رمان در بستر تاریخی اوایل قرن بیستم، از دوران امپراتوری اتریش-مجارستان تا جنگ جهانی دوم، روایت میشود. در خلال این تحولات سیاسی و اجتماعی، زندگی راجکا نیز در مسیر انزوایی تلخ و ناامیدکننده پیش میرود. او که تصور میکند پول میتواند امنیت و آرامش را برایش تضمین کند، در نهایت درمییابد که این وسواس مالی نهتنها او را از تجربهی زندگی واقعی محروم کرده، بلکه او را به فردی تنها، بیروح و غرق در اضطراب دائمی تبدیل کرده است. موضوعات اصلی این کتاب شامل: تأثیر مخرب وسواس مالی: داستان نشان میدهد که چگونه نگرانی افراطی دربارهی پول میتواند فرد را از شادیهای سادهی زندگی محروم کند. انزوا و ازخودبیگانگی: شخصیت راجکا نمونهای از انسانی است که با گریز از روابط انسانی و تجربهی عشق، خود را در تنهایی و پوچی گرفتار میکند. تحولات اجتماعی و تاریخی: کتاب، تغییرات بزرگ قرن بیستم در بالکان را به عنوان پسزمینهای برای روایت داستان استفاده میکند. نقد ارزشهای مادیگرایانه: آندریچ با روایت زندگی راجکا، به نقد نگرشی میپردازد که ثروت را معیاری برای موفقیت میداند، اما در نهایت آن را بیارزش جلوه میدهد. محدودیتهای خودخواسته: شخصیت راجکا نشان میدهد که چگونه باورها و ترسهای درونی میتوانند بیش از هر عامل بیرونی، فرد را در زندانی نادیدنی اسیر کنند. آندریچ با قلمی آرام، توصیفات دقیق و نگاهی عمیق به روان انسان، خواننده را درگیر داستانی میکند که فراتر از یک روایت شخصی، به واکاوی پرسشهای اساسی دربارهی ارزشهای زندگی میپردازد. «خانمی از سارایوو»، داستان زنی است که در سودای امنیت مالی، تمام فرصتهای زیستن را از دست میدهد و در نهایت با حقیقت تلخ این وسواس بیپایان مواجه میشود.
درباره ایوو آندریچ
ایوو آندریچ (۹ اکتبر ۱۸۹۲–۱۳ مارس ۱۹۷۵) رماننویس کروات بوسنیایی اهل یوگسلاوی بود. او برنده جایزه نوبل ادبیات در سال ۱۹۶۱ است. آثار او بیشتر به زندگی در بوسنی تحت سلطهٔ عثمانی میپردازد.