کتاب نشر کتاب در کشاکش با مانع ها و چالش ها

در این کتاب از «نشرهای همراه» صحبت شده است، اصطلاحی که شاید برای نخستین بار در زبان فارسی به کار می رود و قطعا به توضیحی نیاز دارد. نشرهای همراه مجموعه ای از شاخه های جدید نشر است که محصول امکانات و فناوری های الکترونیکی/ دیجیتالی سال های اخیر است. شاید بتوان برای آنها اصطلاح «نشر ترکیبی»، یا «نشر تکمیلی» را هم به کار برد، گونه ای از نشر که شاخه های آن مکمل هم اند، یا با هم ترکیب می شوند و توان نشر را افزایش می دهند. در این کتاب از دیدگاهی طرفداری می شود که روند عمومی نشر در جهان را به طور کلی و با سرعت های متفاوت به سمت نشرهای همراه در حرکت می بیند. جامعه ای از این روند بیشتر سود می برد که امکانات بالفعل و بالقوۀ تک تک این نشرها را درست بشناسد و زیرساخت های نشر ملی و محلی خود را به گونه ای آماده کند که هم سازگاری بیشتری میان فرهنگ بومی و نشرهای همراه به وجود بیاید و هم زیرساخت ها با شاخه های نشر تناسب بیشتری داشته باشد. این کتاب در دو بخش تنظیم شده است. بخش یکم از پنج فصل و بخش دوم از هفت فصل تشکیل شده است. در بخش یکم تأکید بر جنبه های نظری موضوع است از زوایای مختلف. تأکید بخش دوم بر تجربه های دیگران و شماری از کشورهاست. فصل پایانی کتاب هم نگاهی به واقعیت های موجود در روند نشر جهان دارد و نگاهی هم به آینده و کوشش هایی که از ما ساخته است. پیداست و شاید نیازی هم به تأکید نباشد، که تجربۀ هیچ کشوری را تعمیم نمی توان داد. دستاورد هیچ کشوری عینا دستاورد کشور دیگری نمی تواند بود. تجربۀ هیچ ناشری برای ناشری دیگر عینا تکرارپذیر نیست. سرشت زنده و پویای نشر که از عامل های بسیاری تآثیر می گیرد و بر عرصه های فراوانی تأثیر می گذارد، مانع از همسانی کامل است. سرنوشت ها و روندهای متفاوت به همسانی تام اجازه نمی دهد. با این حال تجربه ها همواره الهام بخش است و انبان تجربه هر چه پرتر، دامنۀ دید هم فراخ تر. ما هیچ گاه نه تنها از شناختن تجربه های متنوع بی نیاز نمی شویم، که هر چه جلوتر برویم به آنها بیش از پیش نیازمند خواهیم بود. در بخش یکم فصلی به نظریه ها، فرضیه ها و دیدگاه های مربوط به نشر اختصاص یافته است. مطالب این فصل از این نظر تازگی دارد که تا این زمان مطلبی در زبان فارسی در این باره انتشار نیافته است. هیچ بررسی و پژوهشی دربارۀ نشر از نظریه ها، فرضیه ها و دیدگاه ها در این باره بی نیاز نیست. در بخش دوم کتاب از نشر چند کشور با تفصیل بیشتر، از چند کشور دیگر با تفصیل کمتر و گاه نیز اشاره وار یاد شده است. در همین بخش دو فصل به دو ناشر بزرگ، دو نشرویرای (ویراستار نشر) پرآوازده نه کتاب ویرا (ویراستار کتاب) که از افتخارات دنیای نشر و از بزرگان عالم نشرند، اختصاص یافته است. به: جیسن اپستین و به: آندره شیفرین. تجربه ها و دیدگاه های این دو نامور بر دوره ای ناظر است که روند نشر دست خوش تحول شده است. مقالۀ به قلم اپستین حاوی نکات بسیار مهمی در باب تحول نشر و علت های آن در آمریکاست. گفته های شیفرین نه تنها از رویدادهای ناگواری پرده برمی دارد که در نشر بزرگ ترین کشور ناشر جهان روی می دهد، بلکه به تأثیرهای فراملی این رویدادها هم اشاره دارد. گفته های اپستین و شیفرین روایت هایی از قلب نشر آمریکاست، از جنگ منافع، از کشاکش نشر با اقتصاد، فرهنگ، فناوری، وصفی از دشواری هایی که نشان می دهد مانع ها و چالش ها همه جا هست، اما رویارویی با آنها متفاوت است.