مایه‌ی بسی افتخار است که اینک مجموعه‌مقالات دومین همایش بین‌المللی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی (گذشته و حال) چاپ و انتشار می‌یابد و در دسترس علاقه‌مندان قرار می‌گیرد. همان‌گونه که پیش از این در پیشگفتار مجموعه‌مقالات نخستین همایش بین‌المللی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی گفته شد، زبان‌ها و گویش‌های ایرانی اسناد هویت ملی، دینی و فرهنگی ماست. پژوهش و معرفی این اسناد که ذخایر فرهنگی و تاریخی ایران‌زمین‌اند، خویشکاری همۀ دوست‌داران فرهنگ و تمدن ایرانی است. گستردگی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی که خود بازمانده‌ی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی میانه و باستان‌اند، به‌گونه‌ای است که امروزه بخش بسیار مهم و قابل‌توجهی از آن‌ها در بیرون از مرزهای جغرافیای سیاسی ایران قرار گرفته‌اند. درحال‌حاضر، زبان‌ها و گویش‌های آسی، تاتی، تالشی و کردی در مناطقی از قفقاز، داغستان، گرجستان، ارمنستان و آرّان تکلم می‌شوند. گروهی از زبان‌ها و گویش‌های شرقی ایران در تاجیکستان، افغانستان، پاکستان، کشمیر، پنجاب و سند تا سین‌کیانگ در شمال غربی چین رواج دارند. بخش مهمی از گویش‌های جنوب غربی ایران حتی در کشورهای جنوبی حوزه‌ی خلیج‌فارس به‌کار می‌روند. افزون‌بر این، به همت شعرا و ادبای ایرانی، زبان فارسی دری در دوران اسلامی بخش قابل‌توجهی از شبه‌قاره‌ی هند، آسیای میانه و آسیای صغیر را فراگرفته و برای سده های متمادی به‌عنوان زبان علمی و ادبی در این گستره‌ی بزرگ به‌کار رفته است.
کتاب مجموعه مقالات دومین همایش بین المللی زبان و گویش های ایرانی
دایره المعارف بزرگ اسلامی
