«تجسم اتوپیای واقعی»، کتابی است از جامعهشناس فقید، اریک الین رایت که برای اولین بار در سال ۲۰۱۰ منتشر شد. الین رایت در این کتاب، تلاشی بلندپروازانه برای ارائۀ جایگزینهایی سوسیالیستی برای سیستمهای لیبرال، انجام داده است. ایدۀ کلی رایت برای این کار، اتوپیاهای واقعی است. منظور رایت از اتوپیای واقعی، نهادها و روشهای عینی و قابل اجرا و در عینحال، آزادیبخش است که به واسطهٔ آنها ارزشهای یک جامعهٔ دموکراتیک بهتر نمایان میشود.
بهطور کلی، کتاب در سه بخش تدوین شده است؛ بخش اول مربوط به تحلیل آسیبهای نظامهای سرمایهداری در سطوح مختلف فرهنگ، اجتماع و طبیعت است. در این فصل رایت استدلال میکند که پدیدههایی نظیر استثمار، سلطه، ازخودبیگانگی و تخریب محیط زیست، به هیچوجه ناشی از توسعههای اقتصادی نیست، بلکه بهدلیل روابط اجتماعی خاص و نظم نهادی خاصی است که سیستمهای سرمایهداری ایجاد کردهاند. این نهادها و روابط میتوانند به چالش کشیده شوند و از آنها پرسش کرد و نه اینکه منفعلانه به آنها تن داد. در بخش دوم کتاب، رایت دیدگاه خود را راجعبه یک آلترناتیو سوسیالیستی ارائه میدهد که طبق ادعای او در آن، سیستم دموکراسی اجتماعی و اقتصادی، عدالت اجتماعی و شکوفایی فردی انسانها به حداکثر میرسد. رایت از یک قطبنمای سوسیالیستی سخن میگوید که میتوان از آن بهعنوان عیارسنج هر جامعهای استفاده کرد و شامل فاکتورهای توانمندسازی اجتماعی، مالکیت اجتماعی، کارایی و همبستگی اجتماعی است. او سپس به سراغ نمونههای مختلف اتوپیاهایی میرود که قابلیت اجرایی شدن در یک جامعهٔ واقعی و نه فرضی را دارند. در بخش آخر کتاب رایت، راههای مختلف عبور از سرمایهداری به سوسیالیسم را بررسی میکند. او پس از بیان حالات مختلف این تحول و انتقال به تحلیل نقاط ضعف و قوت این روشهای میپردازد.
بر خلاف دیگر تعابیر از اتوپیا، رایت در آخر کتاب تأکید میکند که ایدهٔ یک اتوپیای واقعی یک خیال محض و یک آرزوی دستنیافتنی نیست. او مدام خواننده را دعوت میکند تا در تصور و خلق خیالی یک دنیای بهتر با او همراه شود و در این راه چالش برانگیز قدم بردارد.
کتاب تجسم اتوپیاهای واقعی