کتاب رقصنده ی دربار

رمان «رقصنده‌ی دربار» نوشته‌ی کیونگ سوک شین، نویسنده برجسته کره‌ای، اثری تاریخی و ادبی است که نخستین بار در کره منتشر شد و پس از موفقیت جهانی نویسنده با رمان «لطفا مراقب مامان باش» به زبان‌های دیگر ترجمه گردید. این رمان در بستر سال‌های پایانی سلسله چوسون، یعنی اواخر قرن نوزدهم، روایت می‌شود؛ زمانی آکنده از دگرگونی‌های سیاسی، فشارهای فرهنگی و افزایش نفوذ قدرت‌های خارجی که سرنوشت بسیاری از مردمان کره را تغییر داد. شخصیت اصلی، یی جین، که پیش‌تر «اوها» نام داشت، یتیمی است با گذشته‌ای مبهم که در دربار تحت حمایت بانو سو جایگاهی تازه می‌یابد و در نهایت به رقصنده‌ای مورد اعتماد ملکه بدل می‌شود. او نه تنها با هنر رقص اوریول بهاری می‌درخشد، بلکه تحصیل‌کرده است و به واسطه‌ی ارتباط با مبلغان مذهبی زبان فرانسه می‌آموزد. این استعداد و ظرافت توجه ویکتور کالین دو پلانسی، دیپلمات فرانسوی، را به خود جلب می‌کند. ویکتور عاشق او می‌شود و با موافقت ملکه، شرایط سفر یی جین به فرانسه را فراهم می‌آورد. بدین ترتیب، قهرمان داستان از کاخ‌های چوسون به پاریس عصر زیبایی و شکوفایی هنری قدم می‌گذارد، جایی که هم جذب می‌شود و هم احساس بیگانگی می‌کند. او با روشنفکران فرانسوی نشست و برخاست دارد، آثار ادبی کره را ترجمه می‌کند و بخشی از زندگی فرهنگی پاریس می‌شود، اما در عین حال، همواره به عنوان یک «دیگری» شرقی نگریسته می‌شود و هرگز احساس تعلق کامل پیدا نمی‌کند. سرانجام بازگشت به وطن، برای او بازگشتی ساده نیست. کره درگیر تحولات سیاسی سهمگین، از جمله شورش ایمو، کودتای گاپسین و افزایش نفوذ ژاپن است. یی جین درمی‌یابد که هم خودش و هم میهنش در میانه‌ی گذارهای بزرگ قرار دارند؛ هیچ‌چیز به شکلی که رها کرده بود باقی نمانده است. بدین ترتیب، روایت شخصی او با تراژدی جمعی تاریخ در هم می‌آمیزد. مضامین رمان با قدرت در لایه‌های داستان تنیده شده‌اند. نخستین مضمون، هویت و بیگانگی است: یی جین همواره میان نقش‌های تحمیلی دربار، میراث بومی و تجربه‌های غربی سرگردان است. حتی در فرانسه، جایی که ظاهرا به او آزادی داده می‌شود، همواره در حاشیه و در جایگاه «دیگری» قرار دارد. مضمون دیگر، سنت و مدرنیته است: چوسون در آستانه گشایش به جهان مدرن، میان حفظ رسوم دیرینه و پذیرش نفوذ خارجی سرگردان است، و همین کشمکش در وجود یی جین نیز بازتاب می‌یابد. افزون بر این، رمان به وظیفه و فداکاری می‌پردازد؛ او بارها میان وفاداری به ملکه، خواسته‌های دربار و آرزوهای شخصی خویش گرفتار می‌شود. نثر کیونگ سوک شین با جزئیات غنی، صحنه‌های دربار و کوچه‌پس‌کوچه‌های پاریس را زنده می‌کند و تجربه‌ای چندحسی برای خواننده رقم می‌زند. روایت بیش از آنکه بر کنش‌های پرهیجان متمرکز باشد، بر تجربه‌های درونی و احساسی تکیه دارد و به همین دلیل حال‌وهوایی مالیخولیایی و تلخ‌وشیرین دارد. برخی خوانندگان ممکن است این لحن سنگین و غمگین را دشوار بیابند، اما در عوض عمق روان‌شناختی و تأمل‌برانگیزی اثر چیزی است که آن را متمایز می‌سازد. «رقصنده‌ی دربار» تنها یک رمان تاریخی نیست، بلکه پلی میان فرهنگ‌هاست. از یک سو به مخاطب غیرکره‌ای تصویری روشن از یکی از پرتنش‌ترین دوران‌های تاریخ کره ارائه می‌دهد، و از سوی دیگر، به پرسش‌های جهانی درباره‌ی هویت، تعلق، عشق و فقدان پاسخ می‌دهد. زندگی یی جین نمادی از سرنوشت مردمانی است که در گذر تاریخ، میان سنت‌های خود و مدرنیته‌ای وارداتی گرفتار می‌شوند؛ دستاوردهایی به دست می‌آورند اما بهای سنگینی می‌پردازند.
در نهایت، این رمان اثری است پرشکوه و اندوه‌بار که بیش از آنکه تسلی دهد، خواننده را به تفکر وادار می‌کند. زیبایی آن در توانایی‌اش برای ثبت لحظاتی است که در برخورد فرهنگ‌ها و در گذار از سنت به مدرنیته از دست می‌روند. «رقصنده‌ی دربار» برای خوانندگانی که به ادبیات تاریخی با نثر شاعرانه، شخصیت‌پردازی عمیق و مضامین جهان‌شمول علاقه دارند، تجربه‌ای به‌یادماندنی و ارزشمند خواهد بود.