کتاب ای کاش... رهایی از پشیمانی

کتاب «ای کاش... رهایی از پشیمانی» نوشته‌ی رابرت ال. لیهی به بررسی ماهیت پشیمانی و نقش آن در زندگی روزمره‌ی انسان می‌پردازد. لیهی که یکی از برجسته‌ترین متخصصان درمان شناختی‌-رفتاری است، تلاش می‌کند نشان دهد پشیمانی چگونه شکل می‌گیرد و چرا برای بسیاری از افراد به تجربه‌ای ماندگار و فرساینده تبدیل می‌شود. او توضیح می‌دهد که پشیمانی تنها یک احساس زودگذر نیست، بلکه نتیجه‌ی مجموعه‌ای از افکار بازگشتی، مقایسه‌های ذهنی و سناریوهای جایگزین است که می‌تواند تصمیم‌گیری و احساس کفایت فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
کتاب پشیمانی را به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌کند: پشیمانی‌های داغ و پشیمانی‌های سرد. پشیمانی‌های داغ به رفتارهایی مرتبط‌اند که فرد انجام داده و بعدها آن‌ها را خطا یا انتخاب اشتباه دانسته است؛ مانند خشم‌های ناگهانی، تصمیم‌های شتاب‌زده یا قطع رابطه‌های مهم. در مقابل پشیمانی‌های سرد به کارهایی مربوط می‌شود که فرد انجام نداده و اکنون آن‌ها را فرصت‌های از دست رفته می‌بیند، مثل آغاز نکردن یک رابطه، وارد نشدن به رشته‌ی تحصیلی مورد علاقه یا نگفتن یک جمله‌ی مهم به فردی عزیز. لیهی نشان می‌دهد که هر دو نوع پشیمانی الگویی مشترک دارند: تکرار مداوم «می‌توانستم بهتر عمل کنم».
نویسنده توضیح می‌دهد که خطاهای شناختی مانند فاجعه‌سازی، تعمیم افراطی و خودسرزنشی اغلب باعث بزرگ‌نمایی نقش فرد در رویدادهای گذشته می‌شوند. به همین دلیل فرد ممکن است سال‌ها بر یک تصمیم تمرکز کند و آن را منشأ مشکلات فعلی خود بداند. لیهی بر اساس اصول درمان شناختی‌-رفتاری، مجموعه‌ای از تمرین‌ها و تکنیک‌ها ارائه می‌دهد تا خواننده بتواند روایت ذهنی خود درباره‌ی گذشته را بازنویسی کند.
لیهی نشان می‌دهد که پذیرش گذشته به معنای تأیید اشتباهات نیست، بلکه راهی برای توقف درگیری ذهنی با رویدادهایی است که تغییرپذیر نیستند. او با ارائه‌ی نمونه‌های واقعی، توضیح می‌دهد چگونه افراد با بازنگری در ارزش‌ها و اولویت‌های زندگی می‌توانند رابطه‌ای سالم‌تر با گذشته بسازند و تصمیم‌های آینده را با وضوح بیشتری بگیرند.