کتاب The BFG

رمان «The BFG» یکی از محبوب‌ترین آثار ادبیات کودک نوشته‌ی رولد دال، نویسنده‌ی بریتانیایی، است که نخستین بار در سال ۱۹۸۲ منتشر شد. این کتاب با تصویرگری کوئنتین بلیک همراه است و به سرعت به یکی از آثار کلاسیک ادبیات کودک بدل شد، به‌ویژه به خاطر تخیل سرشار، طنز خاص دال و زبانی که هم ساده و هم خلاقانه با مخاطب کودک ارتباط برقرار می‌کند. «The BFG» بعدها بارها به زبان‌های گوناگون ترجمه شد، اقتباس‌های نمایشی و سینمایی از آن ساخته شدند، و همچنان به عنوان کتابی الهام‌بخش در کتابخانه‌های کودکان و نوجوانان حضور دارد.
داستان درباره‌ی دختر بچه‌ای به نام سوفی است که در یتیم‌خانه زندگی می‌کند. او شبی در نیمه‌های شب از پنجره‌اش بیرون را نگاه می‌کند و به طور اتفاقی شاهد موجودی غول‌آسا می‌شود که در خیابان‌ها پرسه می‌زند. این موجود که همان «BFG» یا غول بزرگ مهربان است، متوجه نگاه سوفی می‌شود و او را با خود به سرزمین غول‌ها می‌برد تا رازش فاش نشود. اما برخلاف دیگر غول‌های سرزمین خود، BFG موجودی صلح‌جو و نیک‌خواه است که بر خلاف غول‌های دیگر انسان‌ها را نمی‌خورد. او وظیفه‌ای متفاوت دارد: جمع‌آوری رویاها و دمیدن آن‌ها در ذهن کودکان. این تقابل بنیادین میان غول‌های خونخوار و غول بزرگ مهربان، هسته‌ی اصلی داستان را شکل می‌دهد و به سوفی و BFG امکان می‌دهد سفری پرماجرا و در عین حال اخلاقی را آغاز کنند. یکی از جنبه‌های ویژه‌ی این رمان، زبان خاص BFG است. او به شکلی دست و پا شکسته انگلیسی صحبت می‌کند، واژگان را جابه‌جا می‌کند و کلمات تازه‌ای می‌سازد. این سبک زبانی نه تنها طنز ایجاد می‌کند بلکه به خواننده‌ی کودک اجازه می‌دهد بازی با زبان را تجربه کند و به اهمیت خلاقیت در گفتار پی ببرد. رولد دال با همین تکنیک نشان می‌دهد که حتی اشتباهات زبانی می‌توانند زیبا و خلاقانه باشند. از منظر مضمونی، رمان همزمان خیالی و اخلاقی است. در یک سطح، داستان سرشار از تخیل، غول‌ها، سرزمین‌های ناشناخته و رویاهای رنگارنگ است. اما در سطحی دیگر، کتاب به موضوعاتی مانند مهربانی، شجاعت، دوستی و عدالت می‌پردازد. BFG به رغم قدرت بدنی‌اش، ضعیف‌ترین غول سرزمین خود است چون خشونت را رد می‌کند. این پیام اخلاقی که مهربانی و شرافت ارزشمندتر از زور و خشونت است، مخاطب کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
رولد دال در «The BFG» نیز مانند بسیاری از آثار دیگرش از نگاه کودکانه برای نقد جهان بزرگسالان بهره می‌برد. سوفی با کنجکاوی، صداقت و شهامتی کودکانه با دنیای ترسناک غول‌ها روبه‌رو می‌شود، و BFG نیز با وجود سادگی و زبان متفاوتش، حقیقتی عمیق را نمایندگی می‌کند: این‌که خیر واقعی گاهی در حاشیه و در میان کسانی است که جامعه آن‌ها را جدی نمی‌گیرد. از نظر ادبی، این کتاب هم به دلیل سبک روایی ساده و جذاب و هم به خاطر نوآوری زبانی در ادبیات کودک جایگاهی ویژه دارد. تصویرگری کوئنتین بلیک با خطوط ساده و شوخ‌طبعانه‌اش نیز مکمل عالی متن است و دنیای غول‌ها و رویاها را به چشم کودک نزدیک‌تر می‌کند.
«The BFG» نه فقط یک قصه‌ی سرگرم‌کننده، بلکه متنی تربیتی و الهام‌بخش است که کودکان را به تخیل، شجاعت و ارزش نهادن به مهربانی تشویق می‌کند. اقتباس‌های متعددی از این اثر صورت گرفته است، از جمله فیلم انیمیشنی دهه‌ی ۱۹۸۰ و فیلم سینمایی به کارگردانی استیون اسپیلبرگ در سال ۲۰۱۶ که باعث شد این رمان بار دیگر در سطح جهانی مطرح شود.