کتاب سمینارهای سولیکون

تصور کنید فیلسوفی که به هستی می‌اندیشد، به مرگ، به زمان، ناگهان در حلقه‌ای از پزشکان و روان‌درمانگران قرار می‌گیرد؛ نه برای تحلیل یک مفهوم انتزاعی، بلکه برای پرسیدن از درد، از رنج، از حضور متزلزل انسان در جهانی که دیگر خانه‌اش نیست. «سمینارهای سولیکن» نتیجه‌ی همین رخداد است: دیدار مارتین هایدگر با پزشکان سوئیسی، میان سال‌های ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۹، در خانه‌ی دکتر مدارد باس در سولیکن، جایی در حومه‌ی زوریخ. در این جلسات، هایدگر از فلسفه به‌مثابه درمان سخن نمی‌گوید، بلکه می‌کوشد نشان دهد چگونه خود شیوه‌ی بودن انسان، آن‌گونه که در کتاب «هستی و زمان» طرح کرده بود، می‌تواند بنیان فهمی تازه از روان‌درمانی و پزشکی باشد. او بدن را صرفا ابژه‌ی بررسی زیست‌شناسانه نمی‌بیند، بلکه آن را به‌مثابه «بدن‌زیسته» (Leib) بازمی‌فهمد؛ بدنی که می‌زید، احساس می‌کند، رنج می‌برد‌ و درون جهان است، نه جدا از آن.
او می‌پرسد: آیا پزشکی می‌تواند از رویکرد عینی‌سازی صرف فراتر رود؟
آیا می‌توان بیمار را نه فقط به‌عنوان «مورد»ی برای بررسی، بلکه به‌عنوان دازاینی، هستی‌ای در جهان، با ترس‌ها و امیدهای خاص خود-در نظر گرفت؟
این پرسش‌ها صرفا نظری نیستند، آن‌ها کاربردی‌اند‌ و می‌توانند سرنوشت اتاق درمان را تغییر دهند. هایدگر در سولیکن، پزشکان را نه به طرد علم، بلکه به بازاندیشی در مرزهای آن فرامی‌خواند. علم برای شناخت چگونه‌هاست؛ اما بیمار از چرا می‌پرسد: چرا من؟ چرا اکنون؟ چرا این‌گونه؟ و هیچ نموداری پاسخ این پرسش‌ها را در خود ندارد. تأثیر این سمینارها بر روان‌درمانی وجودی، به‌ویژه بر «تحلیل دازاین» (Daseinsanalysis) به رهبری باس، عمیق بود. رویکردی که در آن، رابطه‌ی درمانگر و درمان‌جو دیگر صرفا تابع کارکردها و ساختارها نیست؛ بلکه میدان مواجهه‌ی دو دازاین است؛ دو هستنده که در جهانی مشترک با یکدیگر گفت‌وگو می‌کنند. در جهانی که هرچه بیشتر به داده، عدد و تصویر می‌پردازد، «سمینارهای سولیکن» یادآور مسئولیت ما در قبال تجربه‌ی زیسته‌ی دیگری‌ است؛ تجربه‌ای که باید شنیده شود، بی‌آنکه فورا به دسته‌بندی‌های تشخیصی فروکاسته شود.
این کتاب نه فقط برای فیلسوفان، بلکه برای روان‌پزشکان، درمانگران، و حتی بیماران دغدغه‌مند نوشته شده است؛ برای آنان که هنوز باور دارند رنج انسان، نه صرفا امری بالینی، که امری هستی‌شناختی است.