کتاب گفتار در بندگی خودخواسته و در باب دوستی

«گفتار در بندگی خودخواسته، در باب دوستی و دو جستار دیگر» کتابی نوشته دو نویسنده و فیلسوف فرانسوی به‌ نام‌های اتین دولابوئسی و میشل دو مونتنی است. این اثر در دسته ادبیات نظری و جستار قرار می‌گیرد که موضوعی سیاسی و فلسفی دارد.
«گفتار در بندگی خودخواسته، در باب دوستی و دو جستار دیگر» مجموعه‌ای از شش جستار است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها به استبداد، خواستگاه آن و شیوه براندازی حکومت‌ها استبدادی اختصاص دارد و آن را دولابوئسی نوشته است. همچنین دوستی و دیگر مفاهیم و مسائل فلسفی زندگی اجتماعی انسان از دیگر موضوعاتی است که جستارهای این کتاب به آن‌ها پرداخته است.
نخستین جستار این کتاب «گفتار در بندگی خودخواسته» نام دارد و نوشتاری به قلم اتیین دولابوئسی است که استبداد و چگونگی شکل‌گیری حکومت های خودکامه و شیوۀ براندازی آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد.
این جستار که طولانی‌ترین اثر کتاب «گفتار در بندگی خودخواسته، در باب دوستی و دو جستار دیگر» است، استبداد را امری برآمده از خواست خود مردم توصیف کرده است. نویسنده در این جستار بر این مساله تاکید می‌کند که هیچ قدرتی بی‌خواست مردم نمی‌تواند آن‌ها تحت سلطه خود قرار دهد. بر همین اساس نویسنده در این جستار نتیجه می‌گیرد که براندازی حکومت‌های استبدادی با اراده مردم رقم می‌خورد و آن‌ها می‌توانند با مشارکت و نافرمانی از یوغ دیکتاتوری رهایی یابند. نویسنده مقصر طولانی شدن عمر حکومت‌های استبدادی را مردم می‌داند زیرا نمی‌خواهند از بردگی خود را نجات دهند.
«از راه‌های گوناگون به هدفی یکسان می‌رسیم»، «در باب دوستی» و «در باب سن» نیز جستارهای دیگری هستند که به قلم دولابوئسی نوشته شده‌اند. دو جستار دیگر این کتاب هم به وسیله دو مونتنی، فیلسوف شناخته شده فرانسوی نگاشته شده‌اند.