کتاب گذر از جهان اسطوره به فلسفه

کتاب "گذر از جهان اسطوره به فلسفه" نوشته‌ی محمد ضیمران، اثری پژوهشی و تفسیرگر در زمینه‌ی تحول اندیشه‌ی بشری از صورت‌بندی اسطوره‌ای به تفکر فلسفی است. نویسنده در این کتاب می‌کوشد نشان دهد که چگونه ذهن انسان، در سیر تاریخی و فرهنگی خود، از روایت‌های اسطوره‌ای به استدلال‌های عقلانی گذر کرده و چگونه این گذار، به‌ویژه در یونان باستان، صورت‌بندی مشخصی یافته است. این اثر به واکاوی این دگرگونی بنیادین در تاریخ اندیشه می‌پردازد.
کتاب در قالب هشت فصل تنظیم شده که هر یک، مرحله‌ای از دگردیسی ذهن انسان از جهان اسطوره به قلمرو فلسفه را روایت می‌کند:
**پگاه اندیشه‌ی فلسفی**: نشانه‌های نخستین بیداری اندیشه‌ی فلسفی در میان فیلسوفان پیشاسقراطی بررسی می‌شود.
**تولد اندیشه‌ی فلسفی در آثار هزیود و تالس**: نویسنده به تحلیل آثار هزیود، شاعر اسطوره‌پرداز، و تالس، نخستین فیلسوف طبیعت‌گرا، می‌پردازد.
**حاکمیت لوگوس در فلسفه‌ی یونان**: صورت‌بندی عقلانی و نقش کلیدی لوگوس (عقل، سخن، نظم) در شکل‌گیری فلسفه‌ی یونان تحلیل می‌شود.
**پارمنیدس و هستی**: تأمل در اندیشه‌ی پارمنیدس درباره‌ی هستی، و تأثیر عمیق او بر فلسفه‌ی متافیزیکی غرب.
**زمان اساطیری و زمان فلسفی**: مقایسه‌ی دو گونه فهم از زمان؛ زمان دایره‌وار و اسطوره‌ای در برابر زمان خطی و عقلانی در فلسفه.
**شباب فلسفه و نقش اسطوره**: بررسی مرحله‌ی بلوغ فلسفه، با نگاهی به رگه‌های باقی‌مانده‌ی اسطوره در تفکر فلسفی.
**رویکرد افلاطون به اسطوره**: تحلیل نسبت دوگانه‌ی افلاطون با اسطوره؛ استفاده‌ی هنرمندانه در خدمت فلسفه.
**ارسطو و اسطوره**: رویکرد تحلیلی ارسطو به اسطوره و تمایزگذاری روشن او میان تخیل شاعرانه و عقل نظری.
ضیمران با رویکردی میان‌رشته‌ای و تحلیلی، به ریشه‌های فکری انسان اولیه می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه اسطوره، به‌عنوان نخستین تلاش انسان برای تبیین هستی، به‌تدریج جای خود را به فلسفه داد؛ فلسفه‌ای که کوشید همان پرسش‌ها را این‌بار با ابزار عقل و منطق پاسخ دهد. او با استفاده از متون کلاسیک، نه‌تنها سیر تحولی اندیشه را ترسیم می‌کند، بلکه از پیوند عمیق و پیچیده‌ی میان اسطوره و فلسفه نیز پرده برمی‌دارد.
این کتاب یکی از معدود منابع فارسی است که به‌شکل منسجم و مستند، به مسئله‌ی بنیادین «تولد فلسفه از دل اسطوره» می‌پردازد. برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به فلسفه‌ی یونان، اسطوره‌شناسی، تاریخ اندیشه و فلسفه‌ی فرهنگ، مطالعه‌ی این اثر نه‌فقط ضروری، بلکه الهام‌بخش است. "گذر از جهان اسطوره به فلسفه" نه‌فقط گزارشی تاریخی از دگرگونی اندیشه، بلکه تلاشی است برای نشان دادن پیوند پنهان میان اسطوره و عقل. این کتاب، خواننده را به درکی ژرف‌تر از خاستگاه‌های فلسفه و سازوکار اندیشیدن انسان می‌رساند و به‌ویژه برای کسانی که به ریشه‌های فرهنگی و فلسفی تمدن غرب می‌اندیشند، اثری تأمل‌برانگیز و روشنگر است.