کند‌و‌کاو پیتر فرانس در مورد دنی دیدرو، اودیسه‌ای ادبی است که توانایی‌های فکری یکی از مرموزترین چهره‌های عصر روشنگری را آشکار می‌کند. کتاب فرانس که در سال 1983 منتشر‌شد، به پیچیدگی‌های زندگی، افکار و تأثیر ماندگار دیدرو بر چشمانداز فکری قرن هجدهم می‌پردازد.
فرانس، با ظرافت علمی، خواننده را از طریق هزارتوی مشارکت‌های متنوع دیدرو به عنوان فیلسوف، منتقد هنری و دایره المعارف هدایت می‌کند. ذهن چندوجهی دیدرو که با شک و تردید جسورانه و کنجکاوی سیری ناپذیرش مشخص شده‌است، زیر نگاه تحلیلی فرانس به موضوعی فریبنده تبدیل می‌شود. نویسنده به طرز ماهرانه‌ای روایتی را می‌سازد که از زندگی‌نامه فراتر می‌رود، و پرتره‌ای از مردی را ترسیم می‌کند که ایده‌هایش در سراسر رشته‌ها بازتاب می‌یابد. این کتاب تکامل فکری دیدرو را نشان داده و خطوط پژوهش‌های فلسفی او و تکامل دیدگاه‌های او در مورد اخلاق، دین و طبیعت انسانی را دنبال می‌کند. فرانس، گفتگوها، نامه‌ها و مقالات دیدرو را کالبدشکافی و ظرافت‌های ظریف و لحن‌های رادیکالی را که مشخصه اندیشه اوست، آشکار می‌کند. درگیری‌های دیدرو با ماتریالیسم، بی‌خدایی و پیچیدگی‌های وجود انسان با دقتی که جرقه‌های کنجکاوی فکری را برمی‌انگیزاند کالبدشکافی می‌شود. فرانس همچنین نقش دیدرو به عنوان سردبیر دایره‌المعارف را بررسی می‌کند، پروژه‌ای عظیم که روح روشنگری را دربر‌می‌گیرد. از خواننده دعوت می‌شود تا شاهد قدرت قلم دیدرو باشد، زیرا او هنجارهای اجتماعی را به چالش می‌کشد، از عقل، دانش و از میان برداشتن موانع فکری دفاع می‌کند. این کتاب به طرز ماهرانه‌ای چشمانداز سیاسی-اجتماعی فرانسه قرن هجدهم را مرور کرده و پس‌زمینه‌ای را فراهم می‌کند که شورش فکری دیدرو در برابر آن آشکار می‌شود. فراتر از جنبه‌های فلسفی، فرانس به بررسی تعامل عمیق دیدرو با هنر می‌پردازد و او را به عنوان یک منتقد هنری پیشرو معرفی می‌کند. فلسفه زیبایی‌شناختی دیدرو که در آثار ادبی او گنجانده شده است، به عنوان شاهدی بر اعتقاد او به قدرت دگرگون‌کننده هنر ظاهر می‌شود. تحلیل فرانس درک خواننده را از نبوغ چندوجهی دیدرو غنی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه تأثیر او بسیار فراتر از قلمروهای تفکر انتزاعی گسترش یافته‌است.
«دیدرو» اثر پیتر فرانس، خوانندگان را به قلمرو روشنفکر برجسته‌ای فرا می‌خواند که ایده‌هایش همچنان در دالان‌های فلسفه، ادبیات و هنر طنین‌انداز است. این کتاب فقط یک زندگی‌نامه نیست، بلکه دعوتی شیوا برای درگیرشدن با جوشش فکری روشنگری از دریچه یکی از جذاب‌ترین چهره‌های آن است. برای کسانی که به دنبال سفری از طریق چشمانداز فکری قرن هجدهم اروپا هستند، «دیدرو» دروازه‌ای فریبنده به سوی روشنگری و آزادی فکری است.
کتاب دیدرو
