کتاب «هنر اسلامی و موزه » اثر بنوآ ژونو، مجموعهای تحلیلی از مقالات پژوهشگران بینالمللی است که به بازاندیشی در شیوه نمایش، تفسیر و مواجهه با آثار هنر اسلامی در موزههای معاصر جهان میپردازد. این اثر با نگاهی انتقادی و چندرشتهای، سعی دارد شکاف میان محتوای تاریخی و فرهنگی این آثار و روشهای نمایش مدرن را بررسی و بازتعریف کند. نویسندگان کتاب با تکیه بر مطالعات میدانی، تجربههای موزهداری و تئوریهای معاصر، چالشهای اصلی در نمایش آثار اسلامی را باز میکاوند؛ از جمله تقلیل آثار به ابژههایی صرفا زیباییشناختی، بیتوجهی به بافت تاریخی و اجتماعیشان، و فاصله گرفتن روایت موزهها از زندگی واقعی جوامعی که این اشیاء از آن برخاستهاند. تمرکز کتاب نه فقط بر اشیاء، بلکه بر مخاطب، زمینه فرهنگی و کارکرد اجتماعی موزههاست. در این میان، موضوعاتی مانند سیاستگذاری در نمایش آثار، تعامل با جوامع مسلمان، آموزش فرهنگی، و نقش روایت در بازنمایی، محور تحلیلها قرار میگیرند. کتاب دربردارندهی مقالاتی است که تجربه موزههایی چون موزه بریتانیا، موزه پرگامون برلین، مجموعه آقاخان، موزه اسلامی دوحه، و دیوید کالکشن در دانمارک را مورد بررسی قرار میدهند. نویسندگان تلاش دارند نشان دهند که ارائهی آثار اسلامی تنها یک فعالیت فرهنگی نیست، بلکه واجد بعدی سیاسی و اجتماعی نیز هست که به شکلگیری گفتمانهایی درباره «جهان اسلام» در بستر غربی منجر میشود. کتاب همچنین تأکید دارد که نمایش آثار اسلامی میتواند به ابزاری برای کاهش کلیشهها و سوءبرداشتهای رایج بدل شود. ژونو و نویسندگان همراهش بر این باورند که موزهها باید نهفقط نمایشگر گذشته، بلکه تسهیلگر فهم متقابل و پلهایی میان جهانها باشند. این اثر دعوتی است به بازنگری بنیادین در رابطه میان هنر، تاریخ و نمایش عمومی و تأکید میکند که موزهها دیگر نمیتوانند تنها بهمثابه گالریهای زیباییشناختی عمل کنند، بلکه باید بستری برای گفتوگو، تفسیر و بازتعریف فرهنگی فراهم آورند. مطالعه این کتاب فرصتی است برای فهم عمیقتر اینکه چگونه نمایش یک شیء میتواند تبدیل به بیانیهای درباره تاریخ، هویت و قدرت شود.
درباره بنوآ ژونو
بنوا جونود مدیر واحد موزهها و نمایشگاههای مرکز فرهنگ آقاخان است.