کتاب نهنگ های تاسمانی

کتاب «نهنگ‌های تاسمانی» نوشته‌ی محمدکاظم اخوان اثری در ژانر ادبیات داستانی معاصر ایران است که در سال ۱۴۰۳ توسط نشر لوح فکر منتشر شد. این اثر درون‌مایه‌ای اجتماعی و روان‌شناختی را دنبال می‌کند و اخوان در آن به روابط انسانی، بحران‌های درونی و مفهوم تنهایی می‌پردازد. عنوان کتاب به شکل نمادین به نهنگ‌هایی اشاره دارد که در سواحل تاسمانی به گل می‌نشینند و همین تصویر در طول داستان به استعاره‌ای از انزوا، سردرگمی و رهایی‌ناپذیری انسان بدل می‌شود.
روایت کتاب حول چند شخصیت اصلی می‌چرخد، از جمله «دیوید»، «عبود» و «ماری». رابطه میان این سه نفر در طول داستان با تنش، سوء‌تفاهم و رازهای گذشته گره خورده است. در بخش‌هایی از کتاب گفت‌وگوهای میان آن‌ها فضای روانی سنگینی ایجاد می‌کند و حس ابهام در مورد گذشته‌ی هر کدام بالا می‌گیرد. حضور تاسمانی (هم به عنوان مکان و هم به عنوان نشانه) در روایت تکرار می‌شود و نقش مهمی در ایجاد حال‌و‌هوای دورافتادگی و انزوای شخصیت‌ها دارد.
اخوان در این رمان بیش از آنکه بر رویداد بیرونی تمرکز کند، بر ذهن و درون شخصیت‌ها تکیه دارد. بخش عمده‌ای از کتاب از گفت‌وگوها و تک‌گویی‌های درونی تشکیل شده و از خلال آن‌ها می‌توان اضطراب، ترس و ناتوانی شخصیت‌ها در برقراری ارتباط را حس کرد. فضاهای نمادین و تصاویری مانند دریا، نهنگ‌ها و سکوت، بار معنایی روایت را تقویت می‌کنند. این عناصر در کنار هم حالتی بین خواب و واقعیت می‌سازند که مرز روشنی میان خیال و تجربه باقی نمی‌گذارد.
در مجموع «نهنگ‌های تاسمانی» روایتی از جست‌وجوی هویت و رویارویی با گذشته است. نویسنده از خلال زندگی چند انسان تنها، به بازتاب وضعیتی گسترده‌تر از جامعه و ذهن انسان معاصر می‌پردازد. ساختار غیرخطی و لحن آرام اما ناپایدار داستان، حس غوطه‌وری در ذهن شخصیت‌ها را ایجاد می‌کند. رمان بیش از هر چیز، به تجربه‌ی زیستن در جهان ناآرام و تلاش برای معنا دادن به آن از دل اضطراب و سکوت می‌پردازد.