کتاب میس لولو بت

نمایشنامه میس لولو بت ، اثر زونا گیل، نمونه‌ای درخشان از کمدی اجتماعی آمریکایی است که نخستین بار در سال ۱۹۲۰، بر اساس رمانی با همین نام، به صحنه رفت. این اثر در ۲۷ دسامبر همان سال در Belmont Theatre نیویورک اجرا شد و موفقیتی چشمگیر یافت؛ چنان‌که در سال ۱۹۲۱ به نخستین نمایشنامه‌ای تبدیل شد که توسط یک زن نوشته شده و جایزه‌ی پولیتزر درام را دریافت کرده است.
نمایش در سه پرده جریان دارد و زندگی لولو بت، زن سی‌وسه‌ساله‌ای را روایت می‌کند که در خانه‌ی خواهرش اینا و شوهرش دوییت دیکن، بیشتر در نقش یک خدمتکار زندگی می‌کند. ورود نینین دیکن، برادر جهان‌گرد دوییت، نقطه‌ی عطفی در سرنوشت لولوست؛ میان آن دو رابطه‌ای شکل می‌گیرد و در یک شوخی ناخواسته، ازدواجی قانونی میانشان رخ می‌دهد. اما خیلی زود لولو درمی‌یابد که نینین قبلا ازدواج کرده و همسرش ممکن است هنوز زنده باشد. این آگاهی سبب می‌شود برای نخستین بار در برابر شرایط تحمیلی زندگی اعتراض کند و به استقلال بیندیشد. نمایشنامه در نسخه‌ی اصلی خود، که جایزه‌ی پولیتزر را به دست آورد، با تصمیم قاطع لولو برای ترک خانه و آغاز زندگی مستقل پایان می‌یابد: «در این لحظه می‌روم... از سر انتخاب!» اما در نسخه‌ی بازنویسی‌شده، برای جذب مخاطبان بیشتر، نینین بازمی‌گردد، خطاهایش را می‌پذیرد و لولو را متقاعد می‌کند در کنار او بماند. شخصیت‌پردازی اثر نیز در خدمت مضامین اجتماعی است: لولو نماد زن سرکوب‌شده‌ای است که جسارت استقلال را می‌یابد؛ دوییت دیکن نماینده‌ی اقتدار سنتی و مردسالاری است؛ نینین چهره‌ای جذاب و در عین حال گره‌خورده به گذشته‌ای مبهم دارد؛ و شخصیت‌های جوان‌تر مانند دیانا و مونونا چشم‌اندازی تازه از نسل آینده و آرزوهای استقلال‌طلبانه را عرضه می‌کنند. «میس لولو بت»نه‌تنها داستانی ساده و انسانی درباره‌ی یک زن خانه‌نشین است، بلکه نقدی ظریف بر ساختارهای سنتی خانواده و جایگاه اجتماعی زنان در اوایل قرن بیستم آمریکا به‌شمار می‌آید. دیالوگ‌ها با واقع‌گرایی نوشته شده‌اند و روابط انسانی را در قالبی طبیعی و بی‌پیرایه ترسیم می‌کنند. اهمیت تاریخی این اثر نیز قابل توجه است: علاوه بر جایزه‌ی پولیتزر، اجرای موفق آن در نیویورک و ورود به جریان تئاتر ملی آمریکا، اقتباسی سینمایی در سال ۱۹۲۱ به کارگردانی ویلیام سی. دمیل (William C. deMille) را در پی داشت؛ فیلمی که امروز به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی آمریکا در کتابخانه‌ی کنگره نگهداری می‌شود.
به این ترتیب، «میس لولو بت» نمایشی جسورانه و انسانی است که تلاش می‌کند جایگاه زن را از نقش‌های فرعی و خدمتکارانه فراتر ببرد و او را در مسیر استقلال و انتخاب شخصی قرار دهد؛ اثری که هنوز هم در تاریخ نمایشنامه‌نویسی و مطالعات فمینیستی قرن بیستم جایگاه ویژه‌ای دارد.