"اعداد دروغ نمیگویند" مجموعهای جذاب از مقالات کوتاه است که توسط دانشمند برجسته و تحلیلگر سیاست، واتسلاف اسمیل، نگاشته شده. او در این کتاب، خوانندگان را با سفری مبتنی بر داده در دل واقعیتهایی همراه میکند که دنیای مدرن ما را شکل دادهاند. با لحنی در عین حال ساده و تأملبرانگیز، اسمیل به سراغ ۷۱ موضوع متنوع میرود - از انرژی و جمعیت گرفته تا غذا، حملونقل و نوآوری - تا نشان دهد که چگونه بینش عددی میتواند ادراک ما از پیشرفت، محدودیتها و آینده را متحول کند. اسمیل، که بهخاطر نگاه موشکافانه و نثر رواناش شناخته میشود، با تکیه بر دههها پژوهش، مفروضات رایج را با شواهد تجربی به چالش میکشد. در "اعداد دروغ نمیگویند"، اعداد نه همچون انتزاعاتی سرد، بلکه همچون ابزارهایی برای شناخت دقیقتر جهان و روابط انسانی ارائه میشوند - ابزاری برای اندیشیدن با وضوح در زمانهی پرهیاهو و مبهم ما. این کتاب در قالب مجموعهای از روایتهای کوتاه و مستقل ساختاربندی شده که هرکدام به موضوعی خاص میپردازد؛ از رد و بررسی هزینهی زیستمحیطی خودروهای برقی و افسانهی رشد نمایی مداوم، تا مقایسهی بهرهوری گاوها و مرغها، یا راز پابرجایی فکس در ژاپن. اسمیل در هر فصل، با تحلیل دقیق و بدون زرق و برق، خواننده را با لایههای پنهان و کمتر دیدهشدهی واقعیت آشنا میکند - جایی که روایتهای رایج رنگ میبازند و دادهها بهجای شعارها سخن میگویند. اگرچه کتاب روایتی داستانی ندارد، اما لحن و ساختار موضوعیاش، تدریجا یک چشمانداز منسجم خلق میکند: آنچه اسمیل بارها یادآور میشود این است که پیشرفت باید نه با امیدواری خام یا بدبینی، بلکه با داده، زمینه و مقیاس سنجیده شود. در قلب این کتاب، مسئلهی سواد عددی و توانایی درک کمی جهان نهفته است. در عصری مملو از اطلاعات و ادعا، اسمیل نشان میدهد که فهم واقعی جهان نیازمند چیزی فراتر از باورهای شخصی است - نیازمند عدد، سند و زمینه. کتاب همچنین به کاوش در تنش میان پیشرفت تکنولوژیک و پایداری زیستمحیطی میپردازد و بارها خواننده را به ارزیابی دوبارهی تصور رایج از «پیشرفت» فرامیخواند. از دیگر مضامین پررنگ اثر، فروتنی در برابر پیچیدگی است. اسمیل از ما میخواهد روایتهای سادهانگارانه را کنار بگذاریم، به تدریجهای کوچک اعتماد کنیم و بپذیریم که دگرگونیهای ژرف اغلب نه در انفجارهای ناگهانی، بلکه در تحولات آرام و پیوسته رخ میدهند. "اعداد دروغ نمیگویند" کتابی است روشنگر، صریح و گاه طناز که با نگاهی واقعگرایانه و دادهمحور به جهان معاصر مینگرد. واتسلاف اسمیل، در مقام راهنمایی عملگرا و گاهی ناسازگار با جریان اصلی، به ما میآموزد چگونه در میان سیلاب اطلاعات، با عدد فکر کنیم. این کتاب نه تنها پر از دانستنیهای جالب است، بلکه ابزاری است برای تربیت نگاه انتقادی در مواجهه با روایتهای سادهسازیشدهی روزمره - پادزهری ضروری برای زمانهای که بیشتر از همیشه به وضوح و دقت نیاز دارد.
درباره واتسلاف اسمیل
واتسلاف اسمیل (1943- ) دانشمند و تحلیلگر سیاسی چک-کانادایی است. او استاد ممتاز دانشکده محیط زیست در دانشگاه Manitoba کانادا است.