کتاب در جست و جوی عدالت

کتاب «در جست و جوی عدالت: گفتارهایی در باب رفاه اجتماعی در ایران» به گردآوری محمد امین زندی، مجموعه‌ای از مقالات و تحلیله‌ای چندرشته‌ای است که با تمرکز بر مفاهیم عدالت اجتماعی، رفاه عمومی و چالش‌های نظام سیاست‌گذاری در ایران، تلاش می‌کند تصویری جامع از وضعیت کنونی و راهکارهای بهبود آن ارائه دهد. این اثر با ویراستاری مهشید پوراسدی و مشارکت پژوهشگران حوزه های جامعه شناسی، اقتصاد و علوم سیاسی با 14 مقاله، به مسائلی مانند نابرابری فضایی، نقش سازمان های رفاهی و تأثیر سیاست‌های کلان بر زندگی شهروندان می‌پردازد. به لحاظ ساختاری، کتاب به سه بخش اصلی تقسیم می‌شود. در بخش اول مفاهیم بنیادین عدالت و رفاه توضیح داده شده اند. به عبارت دیگر، نویسندگان با تفکیک مفاهیمی مانند «عدالت توزیعی» و «عدالت رابطه‌ای»، به بررسی اهداف عدالت اجتماعی مانند برابری فرصت‌ها و دسترسی عادلانه به منابع پایه (آموزش، بهداشت، اشتغال) می‌پردازند. بخش دوم به نقد نظام رفاهی ایران اختصاص یافته است. مقالات در این بخش به تحلیل سازمان‌های رفاهی مانند تأمین اجتماعی، کمیته امداد و یارانه‌ها اختصاص دارد. برخلاف تصور رایج که این نهادها را صرفا مختص اقشار کمدرآمد می‌داند، نویسندگان نشان می‌دهند چگونه سازمان‌هایی مانند تأمین اجتماعی بیشتر به طبقات متوسط و بالای جامعه خدمت‌رسانی می‌کنند و این نابرابری در توزیع منابع، شکاف‌های اجتماعی را تشدید می‌کند. در بخش سوم و پایانی مقالاتی در راستای ارائۀ راهکارهای اصلاحی مطرح گردیده است. در این بخش راه حل‌هایی مانند تقویت آموزش همگانی، بهبود نظام مالیاتی و بازتعریف نقش دولت در سیاست‌های رفاهی پیشنهاد می‌شود. این بخش همچنین به تأثیر جهانی شدن اقتصاد و لزوم تطبیق سیاست‌های داخلی با تحولات بین‌المللی اشاره دارد. در پایان قابل ذکر است که رویکرد میان‌رشته‌ای کتاب، استناد متعدد به داده‌های میدانی و نقد گفتمان‌های رایج معاصر در ایران از نقاط قوت این کتاب معرفی شده است. به طور کلی، «در جست و جوی عدالت» نه تنها مرجعی علمی برای دانشگاهیان، بلکه متنی خواندنی برای عموم علاقه مندان به مسائل اجتماعی ایران نیز می‌باشد.