کتاب نخستین رابطه نوزاد با مادر

کتاب "نخستین رابطه نوزاد با مادر"، نوشته‌ی دانیل استرن، روانپزشک و روان‌شناس برجسته‌ی رشد، اثری تحول‌آفرین در زمینه‌ی روان‌شناسی نوزادان و نظریه‌ی دلبستگی است. این اثر که نخستین‌بار در سال ۱۹۷۷ منتشر شد، نگاه ما را به دوران نوزادی دگرگون کرد. استرن با ترکیب ظریف یافته‌های روانکاوی و داده‌های تجربی روان‌شناسی رشد، تصویری نو از رابطه‌ی ابتدایی میان نوزاد و مراقب ارائه می‌دهد: رابطه‌ای متقابل، پویـا و عمیقا عاطفی. او برخلاف دیدگاه‌های سنتی، نوزاد را موجودی منفعل نمی‌بیند، بلکه فردی اجتماعی و پاسخگو می‌داند که از نخستین لحظات زندگی به‌دنبال ارتباط و تعامل است.
در کانون این کتاب، مشاهده‌های دقیق استرن از کنش‌های روزمره‌ی میان مادر و نوزاد قرار دارد. او با تحلیل لحظه‌به‌لحظه‌ی تعاملات چهره‌به‌چهره، لحن صدا، ریتم حرکات، و حالت‌های عاطفی، نشان می‌دهد که چگونه این جزئیات، پایه‌گذار الگوهای اولیه‌ی ارتباط انسانی‌اند. استرن نوزاد را شرکت‌کننده‌ای فعال در «رقص رابطه‌ای» می‌نامد؛ کسی که به‌طور ذاتی می‌کوشد با دیگری هماهنگ شود و تجربه‌ی مشترکی از بودن با دیگری خلق کند. این کتاب روند تدریجی شکل‌گیری اعتماد، همدلی و تصویر خود را در بستر تعاملات اولیه بررسی می‌کند. مفاهیمی چون «هماهنگی زمانی»، «تنظیم متقابل» و «هماهنگی عاطفی» در شکل‌گیری احساس امنیت و رشد روانی کودک نقش محوری دارند. استرن اصطلاح «بیناذهنی» را برای توصیف کیفیتی از تجربه به‌کار می‌برد که در آن دو ذهن به‌طور فعال در احساس مشترک حضور دارند - تجربه‌ای که پیش‌زمینه‌ی شکل‌گیری خود و رابطه با دیگران است. علاوه بر جنبه‌ی نظری، استرن نشان می‌دهد که چگونه درک این فرآیندهای ابتدایی می‌تواند به کار بالینی و درمانی کمک کند. بسیاری از الگوهای عاطفی در روابط بزرگسالی، ریشه در همین تعاملات اولیه‌ی پیش‌کلامی دارند - چیزی که استرن با نگاهی دقیق و همدلانه آن را از نو تفسیر می‌کند.
"نخستین رابطه نوزاد با مادر" کتابی ماندگار در روان‌شناسی رشد و نظریه‌ی دلبستگی است که فهم ما از نوزادی را از بنیان دگرگون می‌سازد. دانیل استرن با نگاهی علمی و انسانی، نشان می‌دهد که نوزاد از آغاز، موجودی اجتماعی و درگیر با دیگری است. این اثر نه‌تنها برای روان‌شناسان و درمانگران، بلکه برای والدین و هر کسی که به سرچشمه‌های رابطه‌ی انسانی علاقه‌مند است، تجربه‌ای روشنگرانه خواهد بود. استرن یادآور می‌شود که نخستین پیوندهای عاطفی، پایه و الگویی برای تمام روابط آینده ما هستند.