کتاب مرثیه‌ای برای رویای آمریکایی

کتاب «مرثیه‌ای برای رویای آمریکایی» گردآوری تفکرات نوام چامسکی، زبانشناس و منتقد اجتماعی سرشناس آمریکایی، درباره‌ی افول عدالت اجتماعی و دموکراسی در ایالات متحده است. این اثر که در سال ۲۰۱۷ بر اساس مصاحبه‌های یک فیلم مستند به همین نام منتشر شد، به تحلیل علل تمرکز بی‌سابقه‌ی ثروت و قدرت در دستان یک درصد بالای جامعه و پیامدهای ویرانگر این نابرابری بر ساختارهای دموکراتیک می‌پردازد. چامسکی با مرور تاریخ معاصر آمریکا، از دوران طلایی پس از جنگ جهانی دوم تا سلطه‌ی نئولیبرالیسم، نشان می‌دهد چگونه سیاست‌های نخبگان اقتصادی و سیاسی، «رویای آمریکایی»، یعنی باور به امکان پیشرفت از طریق تلاش فردی، را به یک کابوس تبدیل کرده است. چامسکی در این کتاب ده اصل کلیدی را برمی‌شمارد که نخبگان از طریق آن‌ها قدرت را متمرکز و توده‌ها را منفعل نگه داشته‌اند: کاهش دموکراسی، تزریق رسانه‌ای ایدئولوژیک، تغییر قوانین مالیاتی به نفع طبقۀ مرفه، تحمیل بار اقتصاد بر روی دوش توده‌ها، تضعیف همبستگی اجتماعی، استخدام نخبگان برای توجیه سیاست‌های ناعادلانه، مهندسی انتخابات، اسارت توده‌ها با افزایش ساعت کار، تولید کاذب رضایت و بی توجهی به نسل‌های آینده. او هرکدام از این اصول را مفصلا مورد بحث قرار داده است. چامسکی نئولیبرالیسم را ایدئولوژیی می‌داند که ثروت عمومی را به جیب نخبگان سرازیر کرده و دولت‌ها را به ابزار شرکت‌ها تبدیل کرده است. او به نقش رسانه‌های بزرگ در سانسور واقعیت‌ها، مانند نادیده گرفتن اعتراضات ضدسرمایه‌داری، اشاره می‌کند و معتقد است سیستم آموزشی نیز با پرورش اطاعت‌پذیری به جای تفکر انتقادی، به این وضعیت دامن زده است. با وجود تحلیل تاریک چامسکی، او راه رهایی را در فعالیتهای جمعی و شورش‌های مردمی می‌بیند. جنبش‌هایی مانند اشغال والاستریت (۲۰۱۱) یا اعتصابات معلمان نشان می‌دهند که آگاهی از نابرابری در حال افزایش است. چامسکی تاکید می‌کند که دموکراسی واقعی نه از بالا، بلکه از طریق اتحادیه‌ها، سازمان‌های مردمی و مقاومت در برابر ظلم شکل می‌گیرد.