کتاب پیدایش

کتاب «پیدایش» اثر هنری کیسینجر، چشم‌اندازی تازه از رابطه‌ی بشر با هوش مصنوعی ترسیم می‌کند. نویسندگان این اثر باوردارند که فناوری هوش مصنوعی نه صرفا ابزاری تکنولوژیک، بلکه نقطه‌ی عطفی در تاریخ اندیشه و سیاست است. ترکیب تجربه‌ی دیپلماتیک کیسینجر با تخصص صنعتی اریک اشمیت و کریگ ماندی، اثری می‌آفریند که به‌گفته‌ی نویسندگان، “سومین عصر کشف” انسان را آغاز می‌کند. بخش نخست کتاب با مرور نقش کنجکاوی و کشف در تاریخ بشر شروع می‌شود. نویسندگان نشان می‌دهند که هوش مصنوعی می‌تواند مرزهای دانش را گسترده‌تر کند؛ چون برخلاف محدودیت‌های جسمی و زمانی انسان،‌ ماشین‌ها توانایی تحلیل حجم عظیمی از داده‌ها را دارند و می‌توانند فراتر از تصور ما الگوهایی را کشف کنند. بخش دوم به تأثیر هوش مصنوعی بر سیاست و امنیت بین‌الملل اختصاص دارد. کیسینجر با تکیه بر تجاربش می‌گوید که تصمیم‌گیری‌ در این عصر نباید هیچ‌گاه به‌طور کامل به ماشین‌ها واگذار شود؛ چون قواعد اخلاقی و مصالح انسانی، ذاتا نامحسوس و پیچیده‌اند. در عین حال، از چشم‌انداز اشمیت و ماندی می‌خوانیم که فناوری‌های نوین می‌توانند ساختار قدرت را دگرگون کنند و فرصت‌های تازه‌ای برای همکاری یا رقابت میان کشورها ایجاد کنند. در بخش سوم، کتاب نگاهی جامع به پیامدهای اقتصادی و اجتماعی هوش مصنوعی می‌اندازد. از یک‌سو، انتظار می‌رود هوشمندسازی فرایندها بهره‌وری فوق‌العاده‌ای به همراه داشته باشد؛ اما از سوی دیگر، چالش‌هایی مثل بیکاری، نابرابری درآمدی و فاصله‌ی دیجیتال را پررنگ‌تر می‌کند. در نهایت بخش نهایی، راهبردی برای مواجهه با آینده‌ی مشترک انسان و ماشین ارائه می‌کند. ترکیبی از «بهبود مهارت‌های انسانی»، «ضابطه‌مندسازی هوش مصنوعی با ارزش‌های انسانی» و «همکاری‌های بین‌المللی» در قالب چارچوبی عملی مطرح می‌شود. نویسندگان با لحنی خوش‌بینانه اما متعادل، از ما می‌خواهند که با امید هوشمندانه و نه خوش‌بینی بی‌حساب گام برداریم. «پیدایش» هشدار می‌دهد که نباید استقلال فکری و قدرت تصمیم‌گیری‌مان را با پیشرفت هوش مصنوعی از دست بدهیم و مانند پلی میان خرد دیرین انسان و توان روزافزون ماشین‌ها به ما نشان می‌دهد که چگونه می‌توانیم از این فناوری قدرتمند برای رشد و نوآوری بهره ببریم.