کتاب فرار از کوهستان رگناراک

نمایشنامه «فرار از کوهستان راگناراک» نوشته دیوید برت اثری است که در سال‌های اخیر توجه گروه‌های تئاتر جوانان و مدارس را به خود جلب کرده است. این نمایش که در ژانر فانتزی-ماجراجویی برای مخاطبان کودک و نوجوان نوشته شده و بخشی از سه‌گانه‌ی «میدلگارث» محسوب می‌شود، هرچند به‌تنهایی نیز داستانی کامل و مستقل دارد. برت با الهام از اسطوره‌های نورث و ساکسون، جهانی جادویی خلق می‌کند که در آن عناصر سنتی افسانه‌ای چون جادوگران، اژدهاها، ترول‌ها و الف‌ها در کنار کودکان معاصر قرار می‌گیرند و بستری برای یک روایت حماسی و سرگرم‌کننده می‌سازند.
ماجرا زمانی آغاز می‌شود که پنج کودک به‌واسطه طلسمی به گذشته یا دنیایی موازی کشانده می‌شوند. آنها به‌زودی درمی‌یابند که برای بازگشت به خانه، باید مأموریتی دشوار را به انجام برسانند. این مأموریت مستلزم رویارویی با جادوگری شیطانی و گذر از سلسله‌ای از موانع جادویی و اسطوره‌ای است. در طول مسیر، قهرمانان خردسال با موجودات گوناگون روبه‌رو می‌شوند؛ برخی به آنان یاری می‌رسانند و برخی سد راهشان می‌شوند. سفر آنان از جنگل‌ها و کوهستان‌های افسون‌شده می‌گذرد و در نهایت به اوج داستان، یعنی نبرد نهایی میان کودکان و جادوی تاریک، می‌رسد. پایان نمایش بر محور بازگشت و یافتن دوباره خانه شکل می‌گیرد که هم بعدی عاطفی دارد و هم معنایی اخلاقی. درون‌مایه‌های اصلی نمایش روشن و پرکشش‌اند. نخست، تقابل خیر و شر که هسته بسیاری از داستان‌های فانتزی کودکانه را می‌سازد و اینجا در قالب تضاد میان کودکان بی‌گناه و جادوگری شرور نمود می‌یابد. دوم، ارزش شجاعت، همبستگی و کار گروهی که کودکان در مسیر پرخطر خود می‌آموزند. سوم، بهره‌گیری از جادو و افسانه برای بیان نمادین ترس‌ها، امیدها و آزمون‌های نوجوانی. چهارم، تم جابجایی زمانی و مکانی که امکان می‌دهد شخصیت‌ها در فضایی بیگانه با قوانین خاص خود رشد کنند. و سرانجام، آرزوی بازگشت به خانه که پیام اصلی نمایش را در قالب نیاز به تعلق و امنیت انسانی برجسته می‌سازد. ساختار نمایشی اثر کلاسیک و مناسب اجراست: مقدمه با معرفی دنیای عادی، حادثه محرک که جادوی انتقال را رقم می‌زند، کنش فزاینده با مجموعه رویارویی‌ها و آزمون‌ها، اوج با نبرد نهایی، و گره‌گشایی با انجام مأموریت و بازگشت. زبان اثر ساده اما شاعرانه است و به‌خوبی برای بازیگران نوجوان طراحی شده است. تنوع نقش‌ها و صحنه‌های شلوغ امکان مشارکت گسترده را فراهم می‌کند، هرچند گروه‌های کوچک‌تر نیز می‌توانند با تغییراتی آن را اجرا کنند. حضور موجودات جادویی و نیاز به جلوه‌های ویژه ممکن است چالشی برای صحنه‌پردازی باشد، اما همین امر مجالی برای خلاقیت کارگردانان و طراحان صحنه ایجاد می‌کند.
در مجموع، نمایشنامه دیوید برت ترکیبی است از فانتزی، اخلاق و سرگرمی که با زبان ساده و صحنه‌های پرتحرک، نوجوانان را به سفری هیجان‌انگیز می‌برد. «فرار از کوهستان راگناراک» نه‌تنها یک داستان ماجراجویانه پرکشش است، بلکه تمرینی زنده برای شجاعت، دوستی و امید محسوب می‌شود؛ اثری که نشان می‌دهد چگونه تئاتر کودک و نوجوان می‌تواند همزمان خیال‌انگیز و آموزنده باشد.