کتاب مهربان‌تر از تنهایی

رمان «مهربان‌تر از تنهایی» نوشته‌ی یی‌یون لی که نخستین بار در سال ۲۰۱۴ منتشر شد، یکی از آثار مهم این نویسنده در حوزه ادبیات داستانی معاصر است. این اثر با نثری دقیق و پرظرافت، ترکیبی از روایت روانشناختی، تأمل اخلاقی و بازنمایی تجربه زیسته در بافت‌های فرهنگی متفاوت را به نمایش می‌گذارد. رمان سرگذشت سه دوست نوجوان در پکن اواخر دهه ۱۹۸۰ و امتداد زندگی آن‌ها را در بزرگسالی میان چین و ایالات متحده دنبال می‌کند. محور داستانی کتاب به حادثه‌ای تراژیک گره خورده است: شائوآی، دوست مشترک موران، رویو و بویانگ، در نوجوانی در شرایطی مرموز مسموم می‌شود و بیش از دو دهه با معلولیت ناشی از این مسمومیت زندگی می‌کند تا سرانجام درگذرد. این رویداد همچون زخمی ماندگار، مسیر زندگی سه شخصیت اصلی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. موران پس از مهاجرت به آمریکا در تنهایی خودخواسته و پس از طلاق، به نوعی انزوای عاطفی و کنترل شدید بر احساساتش پناه برده است. رویو که او نیز در ایالات متحده زندگی می‌کند، تلاش می‌کند گذشته را پشت سر بگذارد و با مشاغل ساده و زندگی‌ای آرام، تنها بقای عاطفی‌اش را حفظ کند. در سوی دیگر، بویانگ که در چین باقی مانده، از نظر مالی موفق است، اما نتوانسته ارتباطات انسانی عمیق و معناداری برقرار کند. گرچه مسمومیت شائوآی ساختاری معمایی به روایت می‌دهد، اما لی بیش از آنکه بر کشف «مجرم» تمرکز کند، بر تأثیر این فاجعه بر روان، اخلاق و زندگی شخصیت‌ها تأمل می‌کند. رمان در رفت‌وبرگشت میان گذشته و حال، پکن و آمریکا، زندگی‌های فردی و خاطرات جمعی، پرسش‌هایی بنیادین را درباره مسئولیت، پشیمانی، هویت و تنهایی مطرح می‌سازد. لی در اینجا پاسخی قطعی یا روایت ساده‌ای از تقصیر ارائه نمی‌دهد؛ بلکه در فضایی خاکستری، سهم هر فرد را در سکوت‌ها، انتخاب‌ها و ناتوانی‌هایشان به تصویر می‌کشد. مضامین کلیدی رمان بر محور تنهایی، گناه، حافظه و انزوای اخلاقی می‌چرخند. عنوان اثر، «مهربان‌تر از تنهایی»، خود نشانه‌ای از پارادوکسی است که لی می‌کاود: اینکه گاه تنهایی، با همه رنجی که دارد، قابل‌تحمل‌تر و حتی مهربان‌تر از مواجهه با حقیقت یا بازگویی رازهایی است که می‌توانند بنیان‌های زندگی را فرو بریزند. این تم به‌ویژه در فضای پس از جنبش تیان‌آن‌من، که به شکلی نامرئی بر روایت سایه می‌اندازد، معنای اجتماعی و سیاسی تازه‌ای می‌یابد. سکوت، سرکوب و فاصله‌گذاری اخلاقی شخصیت‌ها، هم بازتابی از آن دوره تاریخی است و هم استعاره‌ای از وضعیت انسانی. از منظر سبک، لی به نثر شاعرانه، مینیمالیستی و عمیق خود وفادار است. او بیش از هر چیز بر ظرایف احساسی، لایه‌های درونی شخصیت‌ها و کشمکش‌های خاموش تمرکز می‌کند. این ظرافت باعث می‌شود رمان برای خوانندگانی که به عمق روانشناختی و تأمل فلسفی علاقه‌مندند، جذاب باشد. با این حال، برخی ممکن است ریتم کند یا فقدان گره‌گشایی قطعی در معما را نقطه‌ضعف بدانند.
در نهایت، «مهربان‌تر از تنهایی» اثری است که بیش از آنکه بخواهد با هیجان بیرونی مخاطب را درگیر کند، به کاوش در سکوت‌های درونی و زخم‌های پنهان می‌پردازد. این رمان برای خوانندگانی که از روایت‌های عمیق، چندلایه و سرشار از ابهام اخلاقی لذت می‌برند، تجربه‌ای ماندگار خواهد بود. پرسش اصلی آن است که آیا می‌توانیم از گذشته خود رها شویم، یا تنهایی همان پناهگاه و زندانی است که ناگزیر در آن باقی می‌مانیم.