کتاب اردویسور بانو اناهیتا

بنابر پژوهشهای تاریخی مهاجرت آریایی ها از آسیای میانه به سوی سرزمین کنونی ما، ایران، نزدیک به دو هزار سال پیش از میلاد رخ داده است.

آریاها بر اثر رخدادهایی که شاید دلایلی مانند کمبود خوراک و چراگاه، مسکن، تغییرات آب و هوا، ... از یکدیگر جدا شدند و بخشی از آنها به هند و بخشی دیگر به ایران مهاجرت کردند.

گروهی که در سرزمین کنونی ماندند نام خود، ایران، را بر این سرزمین به یادگار نهادند و بیشک فرهنگ و اساطیر و آیین هایشان با فرهنگ بومی این سرزمین آمیخته شد. از این میان زرتشت نزدیک به چهار هزار سال پیش باور یکتاپرستی و پرستش یگانه آفرینش هستی، اهورامزدا را در این سرزمین گسترش داد. پیش از آمدن او خدایانی در اندیشه های مردمان این سرزمین ستایش می شدند. خدایانی که به دوران هم زیستی مردم ایران و هند و یا به دیگر سخن به دوران هندو ایرانی تعلق داشتند. در روزگاری پس از زرتشت این خدایان پیش زرتشتی در زیر باورهای زرتشتی قرار می گیرند و در متن های دینی، آفریده «مزدا» شناخته می شوند.