کتاب نظریه فیلم مقدمه‌ای از دریچه حس‌ها

کتاب «نظریه فیلم: مقدمه‌ای از دریچه حس‌ها» نوشته تامس السیسر و مالتی هاگنر، مروری جامع بر تاریخ و تحول نظریه فیلم از اوایل قرن بیستم تا دوران دیجیتال است. نویسندگان در این کتاب به جای تکیه بر چارچوب‌های ایدئولوژیک یا تاریخی، به بررسی تجربه حسی تماشای فیلم می‌پردازند. آن‌ها سینما را نه فقط به عنوان یک رسانه تصویری، بلکه به عنوان تجربه‌ای چندحسی معرفی می‌کنند که بینایی، شنوایی، لامسه و حتی حس فیزیکی بدن را درگیر می‌کند. هدف اصلی کتاب پاسخ دادن به این پرسش است که چگونه فیلم بر مخاطب تأثیر می‌گذارد و تماشاگر چگونه از طریق بدن و حواس خود با تصویر در ارتباط قرار می‌گیرد.
کتاب ساختاری دارد که هر فصل آن بر یکی از جنبه‌های حسی یا ادراکی سینما متمرکز است. فصل‌ها با استعاره‌هایی مانند «پنجره و قاب»، «آینه و چهره»، «چشم و نگاه»، «پوست و لمس»، «گوش و صدا» و «مغز و ذهن» سازمان‌دهی شده‌اند. نویسندگان در هر بخش تاریخ نظریه فیلم را از منظر همان حس بازخوانی می‌کنند و با ارجاع به نظریه‌پردازان مختلف - از آیزنشتاین و بازن گرفته تا لاکان، مولوی، دلوز و سوبچاک - نشان می‌دهند که نگاه به سینما چگونه از فرم و بازنمایی به تجربه و ادراک تغییر کرده است.
در کنار تحلیل نظری کتاب به نمونه‌های متعددی از فیلم‌های کلاسیک و مدرن اشاره می‌کند تا مفاهیم مورد بحث را عینی‌تر سازد. برای مثال، فیلم‌هایی مانند Rear Window، Persona، Crash، Apocalypse Now و Memento برای توضیح ایده‌هایی چون نگاه، آینه، بدن و حافظه به کار گرفته می‌شوند. در هر فصل، نویسندگان با تحلیل صحنه‌هایی مشخص، نحوه‌ی مشارکت تماشاگر در خلق معنا را توضیح می‌دهند و نشان می‌دهند چگونه فیلم نه فقط دیده یا شنیده می‌شود، بلکه احساس و تجربه می‌گردد.
السیسر و هاگنر به نقش فناوری‌های دیجیتال در تغییر تجربه‌ی تماشای فیلم نیز می‌پردازند. آن‌ها توضیح می‌دهند که رسانه‌هایی مانند واقعیت مجازی، سینمای سه‌بعدی یا IMAX، مرزهای حسی سینما را گسترش داده‌اند و ادراک بیننده را به شیوه‌های تازه‌ای درگیر می‌کنند.