کتاب جنگ تمام شد

کتاب «جنگ تمام شد» نوشته‍‌ی دیوید آلموند داستانی کوتاه و ساده است که به یاد صدمین سال پایان جنگ جهانی اول نوشته شده است. نویسنده با زبانی روشن و روایت آرام، به تأثیر جنگ بر زندگی روزمره‌ی مردم عادی می‌پردازد، نه از زاویه‌ی نبردها و سربازان، بلکه از دید یک پسر نوجوان که سعی دارد معنای اتفاقات اطرافش را بفهمد. آلموند در این اثر بیشتر به حس سردرگمی، ترس و پرسش‌های کودکانه درباره‌ی صلح و دشمنی می‌پردازد.
داستان از نگاه جان، پسری دوازده‌ساله روایت می‌شود که در انگلستان دوران جنگ جهانی اول زندگی می‌کند. پدرش در جبهه می‌جنگد، مادرش در کارخانه مهمات‌سازی کار می‌کند و برادرش برای پیوستن به ارتش آماده می‌شود. جان در محیطی بزرگ شده که همه از شجاعت و فداکاری حرف می‌زنند، اما خودش نمی‌فهمد چرا جنگ باید وجود داشته باشد. او از حرف‌های بزرگ‌ترها احساس فاصله می‌کند و در درونش سوالاتی شکل می‌گیرد که هیچ‌کس پاسخ روشنی برایشان ندارد.
روایت زمانی شکل تازه‌ای به خود می‌گیرد که جان با پسری آلمانی به نام یوهان آشنا می‌شود. در حالی که کشورشان دشمن هم محسوب می‌شود، این دو پسر ارتباطی صادقانه و انسانی پیدا می‌کنند. این آشنایی باعث می‌شود جان به باورهایی که همیشه شنیده شک کند و بفهمد مرز میان «ما» و «آن‌ها» چندان واقعی نیست. او درمی‌یابد که در هر دو سوی جنگ، کودکان و خانواده‌هایی وجود دارند که درد و ترس مشترکی را تجربه می‌کنند.
در پایان، نویسنده هیچ نتیجه‌گیری آشکار یا پیام مستقیم ارائه نمی‌دهد. داستان با لحنی آرام و بی‌هیاهو تمام می‌شود و خواننده را در فضایی از تأمل و سکوت رها می‌کند. آلموند از خلال نگاه جان نشان می‌دهد که جنگ فقط در میدان نبرد جریان ندارد، بلکه در ذهن و احساس انسان‌ها هم اثر می‌گذارد. کتاب به نوعی یادآور می‌شود که حتی در میانه‌ی نفرت و ویرانی، امکان همدلی و درک متقابل هنوز وجود دارد.