کتاب تمام آبی آسمان

رمان «تمام آبی آسمان» نخستین اثر نویسنده فرانسوی ملیسا ده کوستا است که نخستین بار در سال ۲۰۱۹ توسط انتشارات «کارنتس نورد» منتشر شد. این رمان با استقبال چشمگیر خوانندگان فرانسوی به یکی از آثار پرفروش سال تبدیل شد. در سال ۲۰۲۴ نیز اقتباسی گرافیکی از آن با تصویرگری ژولیت برتادییر و فیلمنامه کربن عرضه شد. روایت کتاب ساده اما عمیق است. امیل، جوانی بیست‌وشش‌ساله که به آلزایمر زودرس یا نوعی بیماری عصبی لاعلاج مبتلا شده، تصمیم می‌گیرد پیش از فرارسیدن فراموشی کامل، از بیمارستان و خانواده فاصله بگیرد و سفری جاده‌ای را با یک خانه سیار آغاز کند. او آگهی می‌دهد تا همراهی برای این سفر بیابد و زنی به نام جوآن به او پاسخ می‌دهد. سه روز بعد، جوآن با کلاه سیاه و کوله‌پشتی‌اش به امیل می‌پیوندد و دو نفری راهی پیرنه و فراتر از آن می‌شوند. سفر آن‌ها سفری به درون است؛ حرکتی میان امید و پذیرش، میان ترس از مرگ و لذت زیستن، میان عشق، رفاقت و رهایی از گذشته. ده کوستا در این رمان، با نثری شفاف و احساس‌برانگیز، تجربه فروپاشی حافظه و بدن را در برابر پایداری روح انسان و میل او به زیستن می‌گذارد. امیل، که می‌داند در مسیر زوال قرار دارد، در خلال سفر به نوعی آرامش می‌رسد که از فهم دوباره معنا و حضور ناشی می‌شود. جوآن نیز به نوبه خود حامل زخمی پنهان است، و در هم‌سفری با امیل، بخشی از خودش را بازمی‌یابد. در نسخه گرافیکی، این مضمون با رنگ‌های سرد و چشم‌اندازهای باز کوهستانی ترجمه شده که حس گذر زمان و لطافت خاطره را دوچندان می‌کند. از نظر سبک، «تمام آبی آسمان» ترکیبی از ادبیات جاده‌ای، درون‌نگر و عاشقانه است. نویسنده به جای پرداختن به رویدادهای پرکشش، بر جزئیات لحظه، گفت‌وگوهای آرام، سکوت‌ها و تأمل در ناپایداری تمرکز می‌کند. همین ریتم آهسته و مراقبه‌وار، کتاب را از بسیاری از رمان‌های عامه‌پسند متمایز کرده است. استقبال عمومی از رمان در فرانسه چشمگیر بود؛ ده کوستا با همین اثر جایزه «آلن فورنیه» سال ۲۰۲۰ را دریافت کرد و فروش چندصدهزار نسخه‌ای آن سبب شد آثار بعدی‌اش نیز به سرعت شناخته شوند. این کتاب، با وجود مضمون اندوهناک، به‌دلیل لحن آرام، نثر شاعرانه و پیامی انسانی درباره معنا و آزادی در مرگ، در حافظه خوانندگان ماندگار شده است. به اختصار، «تمام آبی آسمان» سفری است از تاریکی ذهن به روشنی آسمان، روایتی از پذیرش و عشق، و نمونه‌ای از ادبیات معاصر فرانسه که میان سادگی روایت و عمق فلسفی توازن یافته است.