کتاب مزیت ADHD

کتاب «مزیت ADHD: سیم پیچی متفاوت مغزتان ابر قدرت شماست» اثر آندرس هانسن، در آگوست ۲۰۲۴ توسط انتشارات ورمیلیون منتشر شد. این اثر در حوزه روانشناسی علمی عامه‌پسند نوشته شده و به بررسی ویژگی‌های ADHD (اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی) و پتانسیل مثبت آن می‌پردازد. هانسن در این کتاب استدلال می‌کند که ویژگی‌هایی مانند انرژی بالا، تکانشگری، تمرکز شدید، بی‌قراری و تفکر غیرخطی که معمولا با ADHD مرتبط هستند، لزوما نقص یا مشکل محسوب نمی‌شوند. او این ویژگی‌ها را در قالب یک «مقیاس» قرار می‌دهد: برخی افراد ممکن است در زندگی روزمره با این ویژگی‌ها دچار چالش شوند، اما دیگران می‌توانند از آن‌ها به عنوان مزیت‌های بالقوه بهره ببرند و در زمینه‌هایی مانند خلاقیت، کارآفرینی، حل مسئله و فعالیت‌های پرشدت، عملکرد برجسته‌ای داشته باشند. هانسن از ایده‌های روانشناسی تکاملی برای توضیح این دیدگاه استفاده می‌کند و فرض می‌کند ویژگی‌های ADHD ممکن است زمانی برای اجداد شکارچی-گردآورنده سودمند بوده باشند. در محیط مدرن، این ویژگی‌ها گاهی به چالش تبدیل می‌شوند؛ با این حال، شناخت نقاط قوت و مدیریت آن‌ها می‌تواند فرصت‌های قابل توجهی برای تاب‌آوری، تمرکز شدید و نوآوری ایجاد کند. او همچنین نشان می‌دهد که بسیاری از مشکلات مرتبط با ADHD ناشی از عدم تطابق میان سیم‌کشی مغزی افراد و انتظارات اجتماعی مدرن است؛ محیط‌های یکنواخت، کارهای کم‌تحرک و ساختارهای سخت‌گیرانه می‌توانند ویژگی‌های ADHD را محدود یا سرکوب کنند. یکی از مضامین کلیدی کتاب بازتعریف ADHD از اختلال به تنوع عصبی است. هانسن تأکید می‌کند که دیدگاه نقص‌محور سنتی، انگ اجتماعی را تقویت می‌کند، در حالی که تمرکز بر توانایی‌ها و نقاط قوت، فرصتی برای خودشناسی و مدیریت استراتژیک فراهم می‌آورد. کتاب همچنین بر جنبه عملی و عمل‌گرا تأکید دارد و از طریق مثال‌های واقعی، داستان‌های موفقیت و توصیه‌های قابل فهم، خواننده را ترغیب می‌کند تا نقاط قوت خود را شناسایی کرده و انرژی‌های خود را به سمت فعالیت‌های سازنده هدایت کند. از نقاط قوت این کتاب می‌توان به رویکرد خوش‌بینانه و توانمندساز، دسترس‌پذیری بالا و استفاده از مثال‌های ملموس برای توضیح مفاهیم اشاره کرد. در عین حال، محدودیت‌هایی نیز دارد: تأکید بر مزایای ADHD ممکن است چالش‌ها و علائم شدید برخی افراد را کم‌اهمیت جلوه دهد و این کتاب جایگزینی برای تشخیص یا درمان حرفه‌ای نیست. همچنین نمونه‌های موفق ممکن است بیشتر نمایانگر افرادی باشند که بر موانع غلبه کرده‌اند و کمتر شامل کسانی باشد که با وجود تلاش، هنوز با مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند.
در نهایت، «مزیت ADHD» کتابی تأمل‌برانگیز است که دیدگاه غالب درباره ADHD را به چالش می‌کشد و تمرکز بر توانایی‌ها و فرصت‌های پنهان این ویژگی‌ها را برجسته می‌کند. برای خوانندگانی که به دنبال درک بهتر مغز با ساختار متفاوت، خودشناسی و بهره‌برداری از نقاط قوت شخصی هستند، این اثر منبعی ارزشمند و الهام‌بخش محسوب می‌شود، مشروط بر آنکه نگرش خوش‌بینانه آن با آگاهی از چالش‌های واقعی متعادل شود.