کتاب زوربای یونانی

رمان «زوربای یونانی؛ خلاصه رمان و تحلیل آن» اثر تحسین شده نیکوس کازانتزاکیس می باشد که توسط گروهی از دانش آموختگان دانشگاه هاروارد خلاصه و نقد شده است.
داستان از زبان یک روشنفکر جوان و کتاب‌خوان روایت می‌شود که از جستجوی حقیقت در میان صفحات بی‌شمار کتاب‌ها خسته شده و تصمیم می‌گیرد برای مدتی زندگی را به شکلی بهتر تجربه کند. او برای عملی کردن این تصمیم، معدن زغال‌سنگی را در جزیره‌ی کرت اجاره می‌کند تا خود را درگیر کاری عملی و زمینی کند. در بندر، پیش از سفر به کرت، او به شکلی تصادفی با مردی مسن، پرانرژی و عجیب به نام آلکسیس زوربا برخورد می‌کند. زوربا با سماجت و جذبه‌ای مقاومت‌ناپذیر، خود را به عنوان آشپز و سرکارگر به راوی تحمیل می‌کند و این‌گونه، هم‌نشینی این دو شخصیت متضاد آغاز می‌شود.
راوی که زوربا او را ارباب خطاب می‌کند، نماینده‌ی عقل، احتیاط و تفکر است؛ مردی که زندگی را از پشت عینک کتاب‌ها و فلسفه‌ها تحلیل می‌کند. در مقابل، زوربا تجسم غریزه، شور، عمل‌گرایی و زندگی در لحظه است. او مردی است که به استقبال هر آنچه زندگی پیش رویش می‌گذارد می‌رود، بی‌آنکه درگیر چون و چراهای فلسفی شود. در جزیره‌ی کرت، در حالی که تلاش‌هایشان برای به سود رساندن معدن با فراز و نشیب‌های کمدی و تراژیک همراه است، رابطه‌ی این دو جدی تر می‌شود. در واقع، معدن تنها پس‌زمینه‌ای است برای آموزش اصلی زوربا به ارباب خود درس زندگی کردن می‌دهد. او با رقص‌های پرشورش، با نواختن سنتورش، با داستان‌های بی‌شمارش از عشق‌ها و جنگ‌ها، و با نگاه بی‌باکش به مرگ و زندگی، به آرامی دیوارهای ذهنی راوی را فرو می‌ریزد و به او می‌آموزد که حقیقت زندگی نه در کتاب‌ها، که در لمس کردن، حس کردن و زیستن بی‌قید و شرط آن نهفته است.
«زوربای یونانی» داستان تقابل و در نهایت، آشتی دو جهان‌بینی بنیادین است: جهان‌بینی آپولونی منظم، عقلانی و متفکرانه که در راوی تجلی یافته، و جهان‌بینی دیونوسیوسی پرشور، غریزی و سرمستانه که آلکسیس زوربا تجسم کامل آن است.
در نهایت، «زوربای یونانی» کتابی است که خواننده را رها نمی‌کند. شخصیت زوربا پس از پایان کتاب در ذهن مخاطب به زندگی ادامه می‌دهد و به معیاری برای سنجش زندگی بدل می‌شود. او به ما می‌آموزد که خوشبختی می‌تواند به سادگی یک جام شراب، یک بلوط برشته و زمزمه‌ی دریا باشد، به شرط آنکه دلی ساده و شجاع برای پذیرش آن داشته باشیم.