در این کتاب تلاش بر آن است که با توجه به زیباشناسی «ایمانوئل کانت» و «هگل» تصویری از جریان نقد رمان در ایران، ارائه شود. در ابتدا تأثیر شرایط تاریخی، اجتماعی و فرهنگی ایران بین سالهای 1300 تا 1340 بررسی میشود و سپس نخستین مانیفستهای ادبی پیرامون رمان در ایران معرفی میشود و برخورد و تقابل دو جریان فکری متضاد دیالکتیک اومانیسم و فرمالیسم بیان میشود.