اگر میخواهید در کمترین زمان ممکن تصویر بزرگ حیات را ببینید، کتاب تاریخچه مختصر حیات بر روی زمین برای شماست. هنری جی با نثری موجز و گیرا 4,6 میلیارد سال را به 12 فصل فشرده تبدیل کرده است؛ هر فصل «نقطه عطفی» است که توضیح میدهد جهان زنده چگونه بارها سقوط کرده و دوباره سربرآورده است.
هنری جی در هر فصل از کتاب تاریخچه مختصر حیات بر روی زمین شما را به یکی از بزنگاههای سرنوشتساز میبرد: از پیدایش اسکلتها و نخستین گامها بر خشکی، تا جهشهای خاموشی که راه را برای پرواز پرندگان و هوشمندی نخستیها گشود. سپس با شکوه و سقوط امپراتوری دایناسورها روبهرو میشوید-جانورانی که زمین را دهها میلیون سال زیر سلطه داشتند و با برخوردی کیهانی صحنه را ترک کردند، اما تبارشان در هیبت پرندگان ادامه یافت و در نهایت ورود دیرهنگام انسان: پستانداری با مغز انعطافپذیر و زبان که در چشم برهمزدنی به مقیاس زمینشناسی چهره سیاره را دگرگون میکند و با این همه بر لبه تعادل شکننده طبیعت گام برمیدارد. روایت یکدست کتاب نشان میدهد چرا مسیر تکامل مستقیم نیست، چگونه انقراضهای بزرگ راه را کج میکنند و چطور ژن و محیط با هم دست به نوآوری میزنند.
این کتاب نگاهی بدون اغراق به جایگاه انسان میاندازد؛ نگاهی که بر اساس آن، انسان نه در قله داستان بلکه به عنوان یکی از فصلهای دیرهنگام حماسه حیات حضور دارد؛ نگاهی که نهتنها کنجکاویبرانگیز بلکه فروتنیبخش است.
هنری جی نویسندهی برندهی جایزهی «تاریخچهی (بسیار) کوتاهی از حیات روی زمین» است. کتاب بعدی او «افول و سقوط امپراتوری بشر» در مارس ۲۰۲۵ منتشر خواهد شد و «شگفتی حیات روی زمین» (با تصویرگری راکسن مانکیز) در سال ۲۰۲۶ منتشر خواهد شد. از دیگر کتابهای او میتوان به «گونههای تصادفی» و «علم سرزمین میانه» اشاره کرد. او سردبیر ارشد مجلهی علمی نیچر است و به همراه خانواده و حیوانات خانگی متعددش در یک شهر ساحلی کوچک در انگلستان زندگی میکند.
یک کتاب جذاب، مختصر، مفید، علمی، تاریخی و البته میان رشتهای درباره نحوه پیدایش حیات بر روی سیاره زمین. نویسنده سعی کرده بدون اضافه گویی با بیان اتفاقات مهم در این کتاب، چگونگی پیدایش حیات و اتفاقاتی که در این ۴.۶ میلیارد سال (سال به طور حدودی بیان شده) تا به امروز افتاده رو به مخاطب توضیح بده. البته در انتهای کتاب نویسنده به اتفاقات احتمالی آینده هم اشاراتی کوتاهی کرده. البته جزئیات زیادی بیان شده ولی موضوع اصلی و کلی کتاب حدودا موارد گفته شدن هستش. در کل اگر میخواید به طور مختصر و سریع بدونید در این مسیر پر پیچ و خم حیات از بابت علمی و زیستشناسی در کهکشان و بعد سیاره زمین چه اتفاقاتی افتاده و در این بین چه رویدادها و چه موجوداتی پیدایش و منقرض شدن و چطور ما به این نقطه از بودن رسیدیم، یا کلا به این جور مباحث گفته شده علاقهمندین، خوندنش پیشنهاد میشه. ترجمه هم مناسب بود.