رمان «بزهکاران» نوشتهی فردریک دار میباشد. این اثر کوتاه و فشرده نمونهای شاخص از رمان جنایی/نوآر فرانسوی دههی میانی قرن بیستم است که با لحن روانشناختی و فضای تیرهوتار اجتماعی، به جای اکشن پرشتاب بر تعلیق و تنش درونی شخصیتها تکیه دارد. روایت از زبان اول شخص توسط دختری نوجوان به نام لوئیز لاکروا شکل میگیرد؛ دختری هفدهساله که در محیطی صنعتی و خستهکننده، در میان مادری غرغرو و ناپدری الکلی، گرفتار زندگیای بیافق است. او در شغلی در کارخانه روزهایش را به بطالت میگذراند و رویای گریزی از این بنبست را در سر میپروراند. ورود یک زوج آمریکایی به شهر جس و تلما رولند زندگی او را دگرگون میکند. خانهی زیبا و پرجنبوجوش آنها با زندگی کسالتبار لوئیز تضاد شدیدی دارد و خیلی زود او درگیر شیفتگی نسبت به این زوج میشود. لوئیز موفق میشود بهعنوان خدمتکار وارد خانهی رولندها شود و این تجربه را فرصتی برای رهایی از سرنوشت تیرهی خود ببیند. اما به مرور، لایههای زیرین زندگی آنها آشکار میشود: تنشها، رازهای پنهان، و شکافهایی که ظاهر بهظاهر کاملشان را فرو میریزد. تحسین سادهدلانهی لوئیز به وسواس بدل میشود و او در تاریکی روانی فرو میرود؛ روایتی که در نهایت به سوی جنایت و سقوط اخلاقی پیش میرود. «بزهکاران» بر مضمونهای کلیدی متعددی تأکید دارد. نخست، جوانی و اشتیاق به فرار است: لوئیز در هیجان گریز از زندگی صنعتی و خانوادگی خود، بیشتر مستعد توهم و ایدهآلسازی است. دوم، تضاد میان واقعیت و توهم: خانهی رولندها در ابتدا تصویری از زیبایی و کمال است، اما بهتدریج چهرهی تاریکتری نمایان میکند. سوم، وسواس و نزول روانی: شیفتگی لوئیز به آرامی او را از ادراک متعادل دور میکند و نشان میدهد چگونه وابستگی و خیالپردازی میتواند به مرز خطر برسد. افزون بر این، کتاب فضایی ناب از نوآر کلاسیک میآفریند: شهری صنعتی و خفقانآور، جامعهای سرکوبگر، شخصیتهایی با اخلاق مبهم، و روایتی که در هالهای از تعلیق و نااطمینانی غوطهور است. نقطهی قوت اصلی رمان در عمق روانشناختی شخصیت لوئیز است. دارد او را نه صرفا قربانی، بلکه موجودی پیچیده نشان میدهد که امیدها و وسواسهایش همزمان او را همدلیبرانگیز و ترسناک میسازد. روایت اولشخص نیز به خواننده امکان میدهد که به تدریج در ذهن او غوطهور شود و همزمان با او فاصلهای انتقادی حفظ کند. ریتم روایت حسابشده است: از روزمرگیهای ساده آغاز میشود، آرامآرام لایههای تیره را آشکار میکند، و سرانجام به نقطهی اوج جنایی میرسد. سبک نوشتار دارد، با ترجمهی وفادار و روان ستون، توانسته زبان محاورهای و در عین حال تلخوشیرین متن اصلی را منتقل کند. البته برخی محدودیتها نیز وجود دارد. برای برخی خوانندگان، پایانبندی رمان ناگهانی یا ناکامل جلوه کرده و گویی بخشی از تنشها بیپاسخ رها شدهاند. همچنین مسیر کلی داستان، یعنی حرکت از «خانهی کامل» به «فروپاشی و جنایت»، با قراردادهای آشنای ژانر نوآر همپوشانی دارد و ممکن است برای برخی قابل پیشبینی باشد. افزون بر این، کنشهای بیرونی اندک است و تمرکز بیشتر بر دنیای درونی و روانی شخصیتهاست؛ چیزی که ممکن است برای علاقهمندان به داستانهای پرحادثه کند و سنگین به نظر برسد. در نهایت، «بزهکاران» اثری است که بیش از آنکه به دنبال غافلگیریهای داستانی یا صحنههای پرهیجان باشد، در پی کاوش در وسوسهها، توهمات و سقوط روانی یک نوجوان سرخورده است. این رمان کوتاه و پرکشش، نمونهای جذاب از رمان نوآر فرانسوی است که بهویژه برای خوانندگانی مناسب است که به تعلیق روانشناختی، فضای تیرهوتار اجتماعی و شخصیتهای خاکستری علاقه دارند. اگرچه ممکن است پایانش بحثبرانگیز باشد، اما صدای لوئیز و فضایی که دار خلق میکند تا مدتها در ذهن خواننده باقی میماند.
درباره فردریک دار
فردریک دار (به فرانسوی: Frédéric Dard) رماننویس قرن بیستم میلادی اهل فرانسه بود.