کتاب کار روشنفکری

کتاب «کار روشنفکری» نوشتهٔ بابک احمدی، اثری ژرف‌نگر و زمانه‌شناس است که به جای پرداختن به کلیشه‌های رایج درباره روشنفکر، به بازنگری در خود مفهوم «کار روشنفکری» می‌پردازد؛ مفهومی که به‌جای انتساب به اشخاص خاص، به کنشی اجتماعی، گفتمانی و تاریخی بدل می‌شود. احمدی با تکیه بر سنت‌های فکری غربی و با نگاهی انتقادی به تاریخ روشنفکری، به‌ویژه با بهره‌گیری از تحلیل گفتمان و اندیشه‌های میشل فوکو، تلاش می‌کند تا نشان دهد که روشنفکری یک فعالیت زمینه‌مند است، نه جایگاهی ممتاز یا مقام معنوی. او در مسیر تحلیل خود، تعاریف کلاسیکی همچون روشنفکر به مثابه پیام‌آور حقیقت یا وجدان بیدار جامعه را به پرسش می‌کشد. با بررسی دیدگاه‌هایی از توماس مان و ژولین بندا تا گرامشی، مانهایم، سارتر و فوکو، نویسنده نشان می‌دهد که تلاش برای تعریف روشنفکری صرفا بر پایه ویژگی‌های اخلاقی یا ذاتی، ما را از فهم عملکرد اجتماعی آن بازمی‌دارد. بر همین اساس، احمدی پیشنهاد می‌کند که تمرکز از «روشنفکر» به «کار روشنفکری» جابه‌جا شود؛ کاری که در آن، اندیشه در تعامل با ساختارهای قدرت، نهادهای اجتماعی، و گفتمان‌های مسلط به نقد می‌پردازد، و در عین حال می‌کوشد افق‌های تازه‌ای برای فهم و تغییر بگشاید.
سه ویژگی اصلی که احمدی برای کار روشنفکری برمی‌شمارد-یعنی گسترش گفتمان خاص، پیوند با زندگی اجتماعی و سیاسی، و توان گفت‌وگو با سایر گفتمان‌ها-در کنار تأکید بر «روحیهٔ انتقادی»، روشن می‌سازد که روشنفکری بیش از آن‌که جایگاه باشد، نوعی تعهد است؛ تعهدی به کاوش، نقد، و بازاندیشی در مفاهیمی که بدیهی شمرده می‌شوند.
در نهایت، کار روشنفکری کتابی است که نه‌فقط به پژوهشگران حوزه‌های فلسفه، جامعه‌شناسی و مطالعات فرهنگی، بلکه به هر کسی که دغدغهٔ نسبت دانش و قدرت، نقد اجتماعی، و مسئولیت فکری دارد، چشم‌اندازی تازه عرضه می‌کند. این اثر در میانهٔ منازعات پرهیاهوی روشنفکری معاصر، صدایی متین و اندیشیده است که مخاطب را به سکوت و تأمل، و سپس به پرسشگری و مداخله دعوت می‌کند.