کتاب بازیابی مکرر : قدرت اسپینوزا از کجا می آید

کتاب «بازیابی مکرر: قدرت اسپینوزا از کجا می‌آید؟» مجموعه‌ای تأمل‌برانگیز و میان‌رشته‌ای است که با گردآوری و ترجمه‌ی متونی از متفکران برجسته‌ی فلسفه سیاسی معاصر، به بازخوانی اندیشه‌های باروخ اسپینوزا از منظری انتقادی و رهایی‌بخش می‌پردازد. این اثر که توسط نشر ققنوس منتشر شده و با همکاری فواد حبیبی و امین کرمی شکل گرفته، تلاش می‌کند نشان دهد چرا اسپینوزا، فیلسوف قرن هفدهم، در قرن بیست‌ویکم بار دیگر به یکی از منابع اصلی اندیشه‌ی مقاومت و کنش سیاسی بدل شده است. ساختار کتاب بر پایه‌ی مجموعه‌ای از مقالات نظری است که هر یک از زاویه‌ای خاص به مفاهیم کلیدی در فلسفه اسپینوزا می‌پردازند: قدرت (potentia)، عاطفه (affectus)، بدن، عقل، آزادی، و دولت. نویسندگان این مجموعه، از جمله لویی آلتوسر، آنتونیو نگری و پیر ماشری، اسپینوزا را نه صرفا فیلسوفی اخلاقی یا متافیزیکی، بلکه متفکری سیاسی می‌دانند که اندیشه‌اش می‌تواند در تحلیل ساختارهای قدرت، سوژه‌گی و مقاومت در جهان معاصر به کار گرفته شود. در مرکز توجه کتاب، مفهوم «قدرت» در فلسفه اسپینوزا قرار دارد. برخلاف برداشت‌های سنتی که قدرت را به‌مثابه سلطه یا اجبار می‌فهمند، اسپینوزا قدرت را توانایی کنش و تأثیرگذاری می‌داند؛ نیرویی ایجابی که از درون بدن‌ها و شبکه‌های اجتماعی برمی‌خیزد. این نگاه، امکان بازاندیشی در مفاهیمی چون آزادی، اطاعت و مقاومت را فراهم می‌کند و در مواجهه با اشکال نوین سلطه-از سرمایه‌داری نئولیبرال تا نظارت دیجیتال-افق‌های تازه‌ای می‌گشاید. لویی آلتوسر، در واپسین سال‌های عمر خود، اسپینوزا را «فیلسوف آینده» نامید و او را بدیلی برای فلسفه‌ی ایدئالیستی هگل و حتی مارکس دانست. آنتونیو نگری، با بهره‌گیری از اسپینوزا در آثارش چون «امپراتوری» و «مولتی‌تود»، قدرت را نه ابزار سرکوب بلکه نیرویی مولد و جمعی می‌فهمد. پیر ماشری نیز با تحلیل دقیق مفاهیم اسپینوزایی، نشان می‌دهد چگونه این فلسفه می‌تواند به فهم ساختارهای اجتماعی و روانی کمک کند. مترجمان کتاب، فواد حبیبی و امین کرمی، با انتخاب متونی دقیق و نگارش مقدمه‌هایی روشنگر، نقش مهمی در معرفی اندیشه اسپینوزا به زبان فارسی ایفا کرده‌اند. ترجمه‌های آن‌ها با وفاداری به متن اصلی و افزودن یادداشت‌های توضیحی، زمینه‌ی درک بهتر مفاهیم دشوار اسپینوزایی را برای خواننده فراهم می‌کند و کتاب را به منبعی ارزشمند برای دانشجویان فلسفه، علوم سیاسی و مطالعات فرهنگی بدل می‌سازد. مفاهیم کلیدی کتاب-قدرت، عاطفه، سوژه‌گی، دولت و آزادی-در چارچوبی اسپینوزایی بازتعریف می‌شوند. قدرت به‌عنوان توان کنش، عاطفه به‌عنوان نیروی پیشازبانی، سوژه‌گی به‌عنوان محصول روابط و تأثیرات، دولت به‌عنوان سازوکار حفظ قدرت جمعی، و آزادی به‌عنوان افزایش توان کنش، همگی در خدمت بازاندیشی در سیاست و رهایی قرار می‌گیرند. در فضای فکری ایران، توجه به اسپینوزا در سال‌های اخیر افزایش یافته و کتاب «بازیابی مکرر» توانسته پلی میان فلسفه کلاسیک و مسائل معاصر برقرار کند. این اثر برای علاقه‌مندان به نظریه انتقادی، فلسفه سیاسی و تحلیل قدرت، منبعی الهام‌بخش و راهگشا است.
در جمع‌بندی، «بازیابی مکرر» نه‌تنها بازخوانی‌ای از گذشته‌ی فلسفی، بلکه دعوتی به آینده‌ای رهایی‌بخش است؛ آینده‌ای که در آن قدرت نه ابزار سلطه، بلکه امکان کنش جمعی و زندگی مشترک است. این کتاب با پیوند فلسفه اسپینوزا به دغدغه‌های امروز، سهمی مهم در گسترش افق‌های فکری و سیاسی معاصر ایفا می‌کند.