نظامی پنج مثنوی دارد که به پنج گنج یا خمسة نظامی معروف است و عبارت اند از مخزن الاسرار، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت پیکر و اسکندرنامه. مخزن اسرار کتابی حکمی و اخلاقی است. خسرو و شیرین داستان عشق خسرو پرویز، پادشاه ساسانی به شیرین شاهزادة ارمنی است. بهرامنامه یا هفت پیکر یا هفت گنبد سرگذشت بهرام گور است. اسکندرنامه نیز شامل دو بخش شرفنامه و اقبال نامه یا خردنامه است که در آن از دانش و حکمت اسکندر سخن گفته شده است. نگارنده در این کتاب خمسه نظامی را در قالب نثر به نگارش در آورده است. عنوان برخی از مطالب داستان های کتاب عبارت اند از حکایت سلمیان با دهقان؛ داستان پیرزن با سلطان سنجر؛ گریختن خسرو از بهرام چوبین؛ در هفت عشق مجنون؛ لشکرکشی بهرام به ایران؛ افسانه آب حیوان؛ داستان اسکندر با شبان دانا و افسانة ارشمیدس با کنیزک چینی.
کتاب خمسه نظامی به نثر
اقبال
نظامی گنجوی
