کتاب بوم شناسی، اجتماع و سبک زندگی

کتاب «بوم‌شناسی، اجتماع و سبک زندگی» یکی از مهم‌ترین آثار آرنه نیس نویسنده و محقق نروژی است که پیرامون فلسفه‌ی زندگی انسان و ارتباط آن با محیط‌زیست به رشته‌ی تحریر درآمده است.
آرنه نیس، فیلسوف و کوه‌نورد بلژیکی سال‌های زیادی را به عنوان یک طبیعت‌گرد در کشورهای مختلف جهان گذراند و در کنار تدریس تمام‌وقت در رشته‌ی فلسفه در دانشگاه اسلو، به عنوان یک فعال محیط زیستی دغدغه‌مند در سطح جهان مطرح شد.
به‌طورکلی دغدغه‌مندی نسبت به محیط‌زیست به صورت سازمان‌یافته و سیاسی و از سال‌های 1960 ظهور کرد و محققین زیادی را با خود همراه کرد. البته آرنه نیس همیشه با دیدی شکاک و پرسشگرانه به این موضوع نگریست و در نهایت نظر خود را در کتاب «بوم‌شناسی، اجتماع و سبک زندگی» منتشر کرد. به گفته‌ی آرنه نیس دغدغه‌مندی نسبت به محیط‌زیست در دو حیطه‌ی سطحی و عمیق طبقه‌بندی می‌شود. نیس در همین کتاب توضیح می‌دهد که اکثر فعالان محیط‌زیست صرفا به صورت سطحی نسبت به مسائل زیست‌محیطی واکنش نشان می‌دهند؛ اگرچه این رویکرد برای نجات زمین لازم است ولی کافی نیست و بر همین اساس مباحثی را به عنوان بررسی عمیق زیست‌محیطی ارائه کرده است. یکی از مهم‌ترین مفاهیمی که در کتاب «بوم‌شناسی، اجتماع و سبک زندگی» بیان می‌شود مفهوم "اکولوژی عمیق" است. آرنه نیس این مفهوم را تحت‌تأثیر فلسفه‌ی اسپینوزا و گاندی شکل می‌دهد و عنوان می‌کند عبارت اکولوژی عمیق در مورد احترام عمیق به تمام موجودات زنده و عدم خشونت نسبت به تمام موجودات (از گیاه تا انسان) است. در ادامه دکتر نیس، نگرش‌های سطحی و عمیق را مورد مقایسه قرار می‌دهد. درحالی‌که دغدغه‌ی فعالیت‌های زیست‌محیطی سطحی بر موضوعاتی چون بحران انرژی، حفظ گونه‌ها و لزوم پاک‌سازی طبیعی تمرکز دارد، فعالیت‌های زیست‌محیطی عمیق عموما بر نقد نظام اقتصادی حاکم و زیرسوال‌بردن شیوه‌های تولید و مصرف استوار است. در این کتاب نظریات بسیار جنجالی به زبانی عامیانه مطرح شده‌اند به‌طوری‌که بخش زیادی از مخاطبین این کتاب از سال 1976 تا کنون علاقه‌مندان محیط‌زیست در شاخه‌های مختلف تحصیلی و شغلی بوده‌اند. یکی از نظریات جنجالی دکتر نیس، کاهش جمعیت انسان در جهت رفاه حال محیط‌زیست و کره‌ی زمین است که پیش‌ازاین در پژوهش‌های سازمان ملل لزوم آن مطرح شده بود. کتاب «بوم‌شناسی، اجتماع و سبک زندگی» برای علاقه‌مندان به موضوعات فلسفه و زیست‌شناسی بسیار جالب‌توجه خواهد بود.