کتاب مشاوره ی فلسفی

کتاب «مشاوره‌ی فلسفی» به قلم پیتر بی راب، به نقد دیدگاه‌های نظری مرسوم در حوزه‌ی مشاوره‌ی فلسفی شروع می‌کند و سپس مدلی نوین برای این رشته ارائه می‌دهد که بر مبنای تلفیق اصول نظری و داده‌های تجربی شکل گرفته است. در ابتدای کتاب، مولف با اشاره به نظریه‌های رایج در سنت فلسفی و کاربرد آن‌ها در مشاوره به بررسی اصولی می‌پردازد که پژوهشگران پیشین از طریق فرضیات هنجاری و گزارش‌های میدانی استخراج کرده‌اند. وی این اصول را به دو دسته تقسیم می‌کند: اول، ارزش‌های اخلاقی و منطقی که مشاور باید در جست‌وجوی معنا به کار گیرد؛ دوم، روش‌شناسی‌های گفتگو محور مبتنی بر دیالکتیک سقراطی و پرسش‌گری از پیش تعیین‌شده. با این حال، او معتقد است بسیاری از گرایش‌های فلسفی در حوز‌ه‌ی مشاوره‌ بیش از حد نظری هستند و کمتر به مسائل روزمره‌ی مراجعان ارتباط دارند. این نقدها شامل تکیه بیش از حد بر ساختار عقلانی صرف، نادیده‌گرفتن تجربه‌ی زیسته، و فقدان ابزارهای عینی سنجش پیشرفت مراجع است. به همین دلیل، نویسنده به ارائه‌ی مدل جدیدی از مشاوره‌ی فلسفی پرداخته است که چنین مشکلاتی را نداشته باشد. این مدل متشکل از سه جزء است. نخست تحلیل موقعیت است که شامل آشکارکردن پیش‌فرض‌ها و ارزش‌های مراجعه‌کننده است. دوم دیالوگ ساخت‌یافته که استفاده از مدل پرسش‌های سقراطی برای استخراج مفروضات است و سوم طرح‌ریزی اقدام فلسفی که به تشریح راهبردهای معقول برای مواجهه با چالش‌های معنایی است. مولف ابتدا از طریق تحلیل منطقی، اصول مشاوره را استخراج می‌کند و سپس با بهره‌گیری از مشاهدات و یادداشت‌های جلسات خصوصی خود، اثربخشی هر اصل را محک می‌زند. این تلفیق دوگانه باعث می‌شود مدل نهایی نه فقط از منظر فلسفی قابل دفاع باشد، بلکه در عمل نیز «قابل اجرا» و «موثر» قلمداد شود. در انتهای کتاب، نویسنده چهار مطالعه‌ی موردی را از پرونده‌های واقعی مشاوره‌ی فلسفی خود تشریح می‌کند. هر مورد شامل شرح وضعیت اولیه مراجعه‌کننده، سوالات کلیدی طرح‌شده، تحلیل فلسفی پاسخ‌ها و پیشنهاد راهکارهای برای پیشرفت کار است.