کتاب «درس نامه فیزیک فاینمن » (سخنرانی‌های فاینمن در فیزیک) یکی از مشهورترین و تأثیرگذارترین آثار در زمینه آموزش فیزیک است که توسط ریچارد فاینمن، فیزیکدان برجسته و برنده جایزه نوبل، با همکاری متیو سندز و رابرت لایتون نوشته شده است. این کتاب بر اساس سخنرانی‌های فاینمن در دانشگاه کالتک در سال‌های 1961 تا 1963 تدوین شده است و شهرتی جهانی دارد و تقریبا همه فیزیک پیشگان ایرانی با آن آشنا هستند. ساختار متفاوت و زبان عامیانه آن باعث شده تا این کتاب به تدریج از رده کتب درسی خارج شود و تنها علاقمندان به مطالعه یا فهم عمیق‌تر فیزیک خواهان آن باشند. ویژگی‌های اصلی کتاب: 1. جامعیت: این مجموعه تقریبا تمام شاخه‌های اصلی فیزیک را پوشش می‌دهد. 2. رویکرد نوآورانه: فاینمن با روشی خلاقانه و بعضا عجیب به توضیح مفاهیم فیزیک می‌پردازد. 3. ژرف و وسعت: علیرغم اینکه کتاب برای دانشجویان کارشناسی نوشته شده بود، عمق و گستردگی مطالب آن بسیار فراتر از سطح معمول کتاب‌های درسی است. 4. زبان ساده و روان: فاینمن با استفاده از زبانی ساده و بدور از اطناب، پیچیده‌ترین مفاهیم فیزیک را توضیح می‌دهد. مثلا در درس نامه مکانیک - تابش و گرما -درس با مباحث پایه‌ای فیزیک آغاز می‌شود و به تدریج به موضوعات پیچیده‌تر پرداخته می شود. در این کتاب فایمن عمدتا به تابش الکترومغناطیسی و قواعد ترمودینامیک اشاره دارد البته گاهی بحث با حاشیه برده می‌شود و خواننده ممکن است احساس کند سررشته کلام از دست نویسنده خارج شده که در واقع، این همان هنر رندانه فاینمن در نحوه ارائه است.
از جمله نکات برجسته کتاب: 1. توضیحات: فاینمن از نمودارها و جدول برای توضیح بهتر مفاهیم استفاده می‌کند. 2. مثال‌های فیزیک: کتاب آکنده از مثال‌های ریاضیاتی و کاربردی است که به درک بهتر مفاهیم کمک می‌کند. 3. رویکرد فلسفی: فاینمن علاوه بر توضیح فیزیک، به جنبه‌های فلسفی علم نیز می‌پردازد.
درس نامه فیزیک فاینمن نه هم برای دانشجویان فیزیک، و هم برای فیزیکدانان زبده نیز اثری ارزشمند تلقی می شود. این کتاب با رویکرد منحصر به فرد خود در ارائه مفاهیم فیزیک، تأثیر بسیار زیادی بر آموزش فیزیک در سراسر جهان گذاشته است. قابل ذکر است، اگرچه این کتاب به عنوان یک اثر کلاسیک در آموزش فیزیک شناخته می‌شود، اما سطح آن برای دانشجویان مبتدی ممکن است بیش از حد پیشرفته باشد. با این حال، ارزش آن به عنوان یک منبع بی نظیر، غیرقابل انکار است.
در مجموع، کتاب «درس نامه فیزیک فاینمن »اثری ماندگار در تاریخ آموزش فیزیک است که با رویکرد خلاقانه و عمق محتوایی خود، همچنان پس از گذشت دهه‌ها، اثری ارزشمند برای علاقه‌مندان به فیزیک در سراسر جهان تلقی می‌شود.
کتاب درس نامه فیزیک فاینمن - جلد دوم
سبزان
ریچارد فاینمن
