کتاب زنان شاغل، مردان خانه دار

کتاب «زنان شاغل، مردان خانه دار» نوشته‌ی جرمی آدام اسمیت، اثری درخشان در حوزه‌ی جامعه‌شناسی فرهنگی، جنسیت و خانواده است که نخستین‌بار در سال ۲۰۰۹ توسط انتشارات بیکن منتشر شد. نویسنده که خود روزنامه‌نگاری باسابقه و پدر خانه‌دار سابق است، با نگاهی همدلانه و تحلیلی، تحولی عمیق در نقش پدران آمریکایی را مستندسازی می‌کند؛ تحولی که در آن پدر از جایگاه سنتی «نان‌آور» فاصله می‌گیرد و به «مراقب» و هم‌پرور فرزندان بدل می‌شود. کتاب در قالب پژوهشی مستند و روایت‌محور، تصویری چندوجهی از خانواده‌ی مدرن ارائه می‌دهد؛ خانواده‌ای که در آن مرزهای جنسیتی کار و مراقبت در حال فروریختن‌اند. اسمیت با نثری روان و پرجزئیات، میان تحلیل اجتماعی در مقیاس کلان و روایت‌های صمیمی از پدران واقعی در ایالت‌های گوناگون آمریکا حرکت می‌کند. او از پدری پناهنده در کانزاس تا پدر همجنس‌گرای خانه‌دار در اوکلند را روایت می‌کند و با تنوع طبقاتی، نژادی و فرهنگی این پدران نشان می‌دهد که «زنان شاغل، مردان خانه دار» پدیده‌ای محدود به طبقه‌ی متوسط نیست، بلکه بخشی از دگرگونی ساختاری خانواده در سراسر جامعه‌ی آمریکاست. در پس این روایت‌ها، نویسنده روندهای بزرگ‌تری را آشکار می‌کند: افزایش تحصیلات و درآمد زنان، رکود اقتصادی مردان، تغییر ماهیت اشتغال و بازتعریف هویت جنسیتی در جهان مدرن. در نتیجه، خانواده به جای پدرسالاری سنتی، به سوی الگوی فرزندپروری مشترک و تقسیم متوازن‌تر مسئولیت‌ها حرکت می‌کند. در لایه‌ی نظری، کتاب تلاشی برای بازتعریف مفهوم پدری است. اسمیت پدران خانه‌دار و مراقبت‌کننده را نه به‌عنوان استثنا، بلکه به‌عنوان پیشگامان فرهنگی آینده معرفی می‌کند. او معتقد است که پدران امروزی با مراقبت فعال از فرزندان، نه تنها از بحران مردانگی نمی‌گریزند بلکه به شکل تازه‌ای از آن پاسخ می‌دهند؛ شکلی که بر همدلی، حضور عاطفی و برابری با مادران استوار است. نویسنده با استناد به داده‌های آماری و پژوهش‌های جامعه‌شناختی، نشان می‌دهد که رشد این نوع پدری رابطه‌ی مستقیمی با سلامت روان کودکان، استحکام ازدواج‌ها و پویایی اقتصادی خانواده دارد. از نظر سبکی، اسمیت توانسته است میان روایت ژورنالیستی و تحلیل آکادمیک تعادلی موثر برقرار کند. او از زبان خانواده‌ها، نه به‌عنوان سوژه‌های پژوهشی بلکه به‌عنوان راویان تجربه‌ی زیسته‌ی خود، بهره می‌گیرد و از خلال گفت‌وگوهایشان پیچیدگی‌های احساسی و اجتماعی پدری مدرن را آشکار می‌سازد. یکی از دستاوردهای مهم کتاب، طرح این نکته است که دگرگونی پدران تنها نتیجه‌ی انتخاب فردی نیست، بلکه پاسخی جمعی به دگرگونی‌های ساختاری سرمایه‌داری معاصر است؛ نظامی که با ناپایداری شغلی و گسترش کار انعطاف‌پذیر، ناگزیر الگوهای سنتی خانواده را دگرگون کرده است. با وجود همه‌ی قوت‌ها، کتاب بیشتر بر نمونه‌های موفق پدران مراقبت‌کننده تمرکز دارد و در پرداخت به موانع ساختاری، مانند کمبود حمایت‌های سیاستی برای والدین یا فشارهای طبقاتی بر خانواده‌های کم‌درآمد، عمق تحلیلی کمتری دارد. با این حال، رویکرد انسانی و درعین‌حال مستند آن، این ضعف را تا حدودی جبران می‌کند و تصویری الهام‌بخش از آینده‌ی پدری ارائه می‌دهد.
در نهایت، «زنان شاغل، مردان خانه دار» کتابی است درباره‌ی دگرگونی اجتماعی و احساسی در یکی از بنیادی‌ترین نهادهای بشر: خانواده. اسمیت با نگاهی درهم‌تنیده از داده و تجربه، نشان می‌دهد که پدران جدید نه نشانه‌ی بحران، بلکه نشانه‌ی سازگاری خلاق با جهانی در حال تغییرند. اثری که خواننده را به بازاندیشی در معنا، مسئولیت و لذت پدر بودن در قرن بیست‌ویکم فرامی‌خواند.