کتاب بچه انفجاری

کتاب "کودک انفجاری" نوشته دکتر راس دبلیو گرینی، رویکردی نوین و دگرگون‌کننده را برای درک و مدیریت کودکانی که رفتارهای انفجاری و طغیان‌های عاطفی شدیدی از خود نشان می‌دهند، معرفی می‌کند. برخلاف دیدگاه‌های رایج که این نوع رفتارها را به سرپیچی عمدی یا نافرمانی کودک نسبت می‌دهند، گرینی معتقد است که رفتارهای انفجاری به‌طور عمده ناشی از مشکلات در مهارت‌های شناختی کودک است. به‌ویژه در زمینه‌هایی مانند انعطاف‌پذیری، تحمل ناامیدی و توانایی حل مسائل. بر اساس این دیدگاه، کودکان زمانی که قادر به مدیریت احساسات یا مشکلات پیچیده نمی‌شوند، ممکن است واکنش‌های انفجاری نشان دهند. در واقع، رفتارهای انفجاری نتیجه ناتوانی در کنترل احساسات و مسائل پیچیده‌تر هستند و نه یک انتخاب آگاهانه برای نافرمانی.
گرینی در کتاب خود فلسفه‌ای بر پایه این اصل می‌سازد که «کودکان اگر بتوانند، خوب کار می‌کنند». این دیدگاه تأکید دارد که بسیاری از مشکلات رفتاری کودکان، ناشی از چالش‌های واقعی در مهارت‌های شناختی و اجتماعی آنها است. بنابراین، گرینی بر این باور است که به جای تمرکز بر تنبیه و مجازات کودکان به دلیل رفتارهای ناپسند، باید به‌دنبال شناسایی و حل مشکلات اصلی آنها بود. وقتی کودک توانایی‌هایی برای مقابله با مشکلات و تعامل موثر با دنیای اطرافش نداشته باشد، برای خود و دیگران مشکلات رفتاری به‌وجود می‌آورد. از این رو، به جای قضاوت رفتارهای کودک از زاویه‌ای منفی، باید شرایط و دلایل عدم توانایی او در انجام کارهای صحیح را درک کرد. برای ارائه یک راه‌حل موثر، گرینی مدل CPS را معرفی می‌کند که بر همکاری والدین و فرزندان برای حل مشکلات تاکید دارد. این مدل، برخلاف بسیاری از روش‌های انضباطی که به‌طور یک‌طرفه از سوی بزرگ‌ترها اعمال می‌شود، بر برقراری ارتباط دوطرفه و شراکت والدین و کودک برای حل مسائل تأکید می‌کند. مدل CPS شامل سه طرح اصلی است:
1. **طرح الف**: تحمیل انتظارات بزرگسالان بر کودک بدون در نظر گرفتن نیازها و دیدگاه‌های او. این روش بیشتر در تربیت سنتی رایج است و ممکن است منجر به مقاومت و رفتارهای انفجاری در کودک شود.
2. **طرح ب**: حل مشکلات به‌طور مشارکتی و تلاش برای یافتن راه‌حل‌هایی که هم بزرگ‌ترها و هم کودک از آن‌ها راضی باشند. این روش، کودک را در فرآیند تصمیم‌گیری دخیل می‌کند و به او احساس قدرت و مسئولیت می‌دهد.
3. **طرح ج**: کنار گذاشتن یا به تعویق انداختن برخی انتظارات برای تمرکز بر مسائل فوری‌تر و اساسی‌تر که کودک در حال حاضر قادر به مدیریت آن‌ها است. این طرح به‌ویژه در مواقعی که کودک تحت فشار زیاد است، مفید واقع می‌شود.
این مدل به جای اعمال مجازات و تنبیه، بر درک و همدلی تأکید دارد و هدف آن کاهش تعارضات میان کودک و والدین و ارتقای رشد مهارت‌های اجتماعی و عاطفی کودک است. در این رویکرد، بزرگ‌ترها به جای دیکته کردن تصمیمات، به شراکت با کودک پرداخته و به حل مسائل به‌صورت مشترک می‌پردازند. یکی از جنبه‌های برجسته کتاب، کاربرد عملی آن است. گرینی والدین و مراقبان را به شناسایی و تحلیل «مشکلات حل‌نشده» در رفتار کودکان راهنمایی می‌کند. این مشکلات معمولا به دلیل کمبود مهارت‌های شناختی خاص مانند مدیریت احساسات و تحمل ناکامی‌ها به‌وجود می‌آیند. به‌منظور مقابله با این چالش‌ها، والدین باید در گفتگوهای باز و صادقانه با کودک شرکت کنند و با کمک هم به یافتن استراتژی‌هایی برای حل مشکلات پرداخته و فضایی حمایتی برای کودک فراهم کنند. این روش نه‌تنها به کودک کمک می‌کند تا مهارت‌های جدیدی بیاموزد، بلکه والدین را نیز به‌عنوان شریک‌های اصلی در حل مشکلات کودک وارد فرآیند می‌کند. کتاب "کودک انفجاری" به دلیل رویکرد دلسوزانه و عملی آن، مورد استقبال بسیاری از والدین، مربیان و روان‌شناسان قرار گرفته است. این کتاب به‌عنوان یک جایگزین موثر برای روش‌های انضباطی سنتی که بر تنبیه و مجازات تأکید دارند، به‌ویژه برای والدینی که به دنبال راه‌حل‌های موثر و پایدار برای مدیریت رفتارهای چالش‌برانگیز فرزند خود هستند، شناخته می‌شود. بسیاری از افرادی که این رویکرد را به‌کار گرفته‌اند، گزارش کرده‌اند که این روش به کاهش تعارضات در خانواده‌ها کمک کرده و به رشد کودک و تقویت روابط خانوادگی منجر شده است.
این کتاب به‌طور کلی به والدین و هر کسی که با کودکانی که مشکلات رفتاری دارند سر و کار دارد، این فرصت را می‌دهد تا نگرش خود را نسبت به رفتارهای چالش‌برانگیز کودکان تغییر دهند و رویکردی مبتنی بر همکاری و درک متقابل اتخاذ کنند. در نتیجه، نه‌تنها کودک به مهارت‌های جدیدی برای مدیریت احساسات و رفتارهای خود دست می‌یابد، بلکه والدین نیز به ابزاری موثر برای بهبود روابط خانوادگی و حمایت از رشد عاطفی و اجتماعی کو