کتاب فنر آقا

کتاب «فنر آقا» نوشته‌ی راجر هارگریوز که نخستین‌بار در سال ۱۹۷۶ منتشر شد، داستانی تصویری و کوتاه است که با همان زبان ساده و تصویرگری‌های پررنگ و مینیمالیستی معروف این مجموعه، قصه‌ی شخصیتی پرانرژی و غیرقابل‌توقف را روایت می‌کند. فنر آقا موجودی گرد و زردرنگ است که تمام روز بالا و پایین می‌پرد؛ چنان پرهیجان و بی‌وقفه که خیلی زود در شهر دردسر درست می‌کند: از کلاه‌هایی که در هوا پرتاب می‌شوند تا فرورفتگی‌هایی که در خیابان ایجاد می‌شود! اما نکته‌ی جالب داستان اینجاست که به‌جای سرزنش یا تنبیه، ساکنان شهر با همفکری و خلاقیت تصمیم می‌گیرند راه‌حلی پیدا کنند. در نهایت، ایده‌ی یک قورباغه کوچک کارساز می‌شود: گودال آبی برای فنر آقا که بتواند با خیال راحت در آن بالا و پایین بپرد. به این ترتیب، نیروی بی‌پایان فنر آقا در مسیری درست هدایت می‌شود، هم خودش شاد می‌ماند و هم دیگران نفس راحتی می‌کشند. هارگریوز در این کتاب با نثر کوتاه و روان و تصاویری بامزه و پرتحرک، موفق می‌شود ماجرایی ساده را به داستانی سرگرم‌کننده و آموزنده تبدیل کند. آقای بانس با همان شیطنت و بی‌قراری کودکانه‌اش، یادآور انرژی و کنجکاوی تمام‌نشدنی بچه‌هاست؛ انرژی‌ای که اگر در مسیر مناسبی قرار بگیرد، نه‌تنها آزاردهنده نیست، بلکه می‌تواند باعث شادی و نشاط جمعی هم بشود. یکی از دلایل محبوبیت این کتاب، حس شوخ‌طبعی آن است: لحظه‌هایی مثل پرتاب شدن کلاه‌ها، پاشیدن آب و واکنش خنده‌دار مردم شهر، داستان را برای کودکان هم خنده‌دار و هم نزدیک‌تر به دنیای واقعی می‌کند. در عین حال، پیام داستان بسیار لطیف و غیرمستقیم است: پرشور بودن و انرژی داشتن چیز بدی نیست؛ مهم این است که یاد بگیریم چطور آن را با بقیه هماهنگ کنیم. سال‌هاست که «فنر آقا» جزو محبوب‌ترین عناوین مجموعه‌ی «آقا کوچول‌ها» باقی مانده است و والدین و مربیان از آن به عنوان ابزاری برای گفتگو درباره‌ی مدیریت انرژی و احترام به دیگران استفاده می‌کنند. شاید راز ماندگاری این قصه همین باشد که در عین سادگی، تصویری دلنشین از شادی، خلاقیت و روحیه‌ی جمعی ارائه می‌دهد؛ بدون آنکه قضاوتی سنگین یا نصیحتی خشک در کار باشد.
در نهایت، «فنر آقا» با همان ریتم تند و بازیگوشانه‌اش، از کودکان دعوت می‌کند که خود پرهیجان‌شان را بپذیرند و در عین حال یاد بگیرند چه وقت و کجا مناسب است بالا و پایین بپرند!