کتاب خاطرات یک پیر خرفت

کتاب «خاطرات یک پیر خرفت» نوشته‌ی رولان توپور، در قالب یادداشت‌های یک راوی سالخورده روایت می‌شود. این راوی خود را هنرمندی بزرگ و نابغه معرفی می‌کند و ادعا دارد در مهم‌ترین جنبش‌ها و رویدادهای هنری قرن بیستم نقشی تعیین‌کننده داشته است. او با لحنی مطمئن و اغراق‌آمیز شرح می‌دهد که در کنار چهره‌هایی چون پیکاسو، آندره برتون، کوکتو و تروتسکی حضور داشته و حتی بر مسیر زندگی و آثار آن‌ها تأثیر گذاشته است.
کتاب دارای ساختاری خطی نیست، بلکه از بخش‌هایی کوتاه تشکیل شده که هر کدام خاطره یا ادعایی تازه از زبان راوی است. او مدعی است در خلق آثار مهمی مثل «دوشیزگان آوینیون» یا «گرنیکا» نقش داشته و حتی ایده‌ی بیانیه‌ی سوررئالیسم را به برتون داده است. این روایت‌ها به شکل طنزآمیز و هجوآلود نوشته شده‌اند و بیشتر شبیه مجموعه‌ای از خاطرات خیالی و متناقض‌اند تا یک زندگی‌نامه واقعی.
توپور با این شیوه، سنت خاطره‌نویسی‌های پر از خودستایی را دست می‌اندازد. راوی مدام جایگاه خود را در تاریخ بزرگ‌تر از آنچه هست نشان می‌دهد و از طریق همین اغراق، پوچی و تناقض در روایت‌ها آشکار می‌شود. بدین ترتیب کتاب بیشتر به یک نقد طنزآمیز از ادعاهای بزرگ و نگاه متکبرانه‌ی برخی نویسندگان و هنرمندان شباهت پیدا می‌کند. «خاطرات یک پیر خرفت» مجموعه‌ای از قطعه‌نوشته‌هاست که با طنز سیاه و سوررئالیسم، جامعه، هنر و فرهنگ مدرن را به سخره می‌گیرد. این اثر در واقعع هجویه‌ای فلسفی و اجتماعی‌ست که از خلال روایت‌های متناقض و پر از لاف، تصویری انتقادی از انسان و زمانه ارائه می‌دهد.