کتاب «بهبود استثنایی اقتصاد آلمان» نوشتۀ دالیا مارین، تصویری جامع و چندبعدی از تحولات اقتصادی و اجتماعی آلمان از دوران «مرد بیمار اروپا» تا تبدیلشدن به یک ابرقدرت اقتصادی ارائه میدهد. این اثر مجموعهای از مقالات تخصصی نوشته اقتصاددانان و دانشمندان سیاسی مطرح در اروپا و آمریکاست که در قالب فصلهای مجزا، زوایای مختلف مسأله بازیابی آلمان را بررسی میکنند. هدف اصلی کتاب، کاوش در علل و عوامل موفقیت آلمان در گذار از دورهای دشوار به دورهای از رونق و قدرت اقتصادی است. یکی از محورهای اصلی اثر، تغییرات بنیادین در روابط صنعتی و ساختار مذاکرات دستمزدی در آلمان است. در گذشته، آلمان به واسطه مذاکرات متمرکز بین اتحادیههای کارگری و کاربران به عنوان کشوری با دستمزدها و هزینههای کار بالا شناخته میشد. اما با آزادیبخشی در این مذاکرات و انتقال به سیستمهای منعطفتر و سطح شرکت محور، هزینههای واحد نیروی کار به شدت کاهش یافت و این تغییر موجب افزایش رقابتپذیری تولیدات آلمانی در بازارهای جهانی شد. نویسندگان توضیح میدهند که این تحول عامل تازهای در محیط کسب و کار ایجاد کرد و زمینه را برای جذب سرمایههای خارجی و توسعه صنایع صادرات محور فراهم ساخت. بخش دیگری از کتاب به نقش جهانیشدن و تأثیر زنجیرههای تأمین جهانی میپردازد. آزادی تجارت با کشورهای شرق اروپا پس از فروپاشی شوروی، آلمان را در موقعیتی قرار داد که بتواند با بهکارگیری شبکههای تولید و توزیع گستردهتر، از کاهش هزینههای تولید بهره ببرد. بدین ترتیب، تولیدات آلمانی با کیفیت بیشتر و هزینههای پایینتر در بازارهای بینالمللی رقابت کنند. یکی دیگر از فصلهای مهم کتاب، تحلیل نقش علم، پژوهش و نوآوری در رشد اقتصادی آلمان است. با توجه به اینکه در دنیای امروز، توانمندی در تحقیق و توسعه به عنوان نیروی محرکه اصلی پیشرفت اقتصادی تلقی میشود، آلمان با سرمایهگذاریهای بلندمدت در زمینه آموزش و علم، توانست جایگاهی معتبر در عرصه نوآوری کسب کند. همچنین کتاب به بررسی جنبههای مرتبط با سیاستهای مالی و سیاستهای خارجی پرداخته و نقش مدیریت دقیق کسری و مازاد منابع اقتصادی را در توسعه صنایع آلمانی مورد تحلیل قرار میدهد. به طور کلی، مطالعه این اثر میتواند درسی باشد برای کشورها و مدیران در سراسر جهان که به دنبال یافتن راهکارهایی برای غلبه بر چالشهای اقتصادی و اجتماعی در جهان معاصر هستند.
درباره دالیا مارین
دالیا مارین (Dalia Marin)، استاد اقتصاد بینالملل در دانشکده مدیریت TUM، دانشگاه فنی مونیخ است.