کتاب دلوز و گواتاری برای معماران

"دلوز و گواتاری برای معماران" نوشته‌ی اندرو بلنتاین، مقدمه‌ای موجز و در عین حال روشنفکرانه و برانگیزاننده است بر ایده‌های پیچیده‌ی فیلسوفان فرانسوی، ژیل دلوز و فلیکس گواتاری. این کتاب، که به‌طور خاص برای دانشجویان و متخصصان معماری طراحی شده، به‌عنوان بخشی از مجموعه‌ی «متفکران برای معماران» منتشر شده است و پلی می‌سازد میان مفاهیم انتزاعی فلسفی و دنیای ملموس طراحی معماری. بلنتاین خوانندگان را به بازاندیشی در فضا، فرم و فرآیندهایی که محیط ساخته‌شده را شکل می‌دهند، دعوت می‌کند.
این کتاب هم به‌عنوان مقدمه‌ای بر آثار مهم دلوز و گواتاری - از جمله "ضد ادیپ"، گهزار فلات" و "فلسفه چیست؟" - عمل می‌کند، و هم راهنمایی است برای به‌کارگیری ایده‌های آن‌ها در زمینه‌ی معماری. بلنتاین مفاهیم متراکم و چالش‌برانگیزی همچون ریزوم، فضای صاف و مخطط و اجتماع‌های ناهمگن را باز می‌گشاید و بدون آن‌که دست به ساده‌سازی بیش‌ازحد بزند، آن‌ها را قابل‌فهم می‌سازد. او نشان می‌دهد چگونه این مفاهیم، شیوه‌های سنتی و سلسله‌مراتبی تفکر را به چالش می‌کشند و فرصت‌هایی نو برای فرآیندهای طراحی خلاقانه و غیرخطی فراهم می‌آورند.
در عوض ارائه‌ی یک روش مشخص، بلنتاین معماران را به اتخاذ ذهنیتی سیال و تجربی فرا می‌خواند، ذهنیتی که بازتابی است از رد ساختارهای سفت‌وسخت و منطق جبرگرایانه در تفکر دلوز و گواتاری. معماری، در این نگاه، نه تحمیل فرم، بلکه فرایندی از آشکار شدن، دگرگونی و رخداد است - چیزی بیشتر شبیه یک رویداد تا یک شیء.
در مرکز این کتاب، "تعامل میان نظریه و عمل" قرار دارد. بلنتاین نشان می‌دهد که چگونه فلسفه‌ی دلوز و گواتاری مفاهیمی چون جنبش، کثرت، و ظهور را به پیش‌زمینه می‌آورد و بدین‌سان، به‌ویژه برای معمارانی که با پیچیدگی‌های فضاهای شهری، ماده، و رفتار انسانی سروکار دارند، الهام‌بخش است. ایده‌ی ریزوم، برای مثال، پیشنهادی‌ست برای طراحی بر پایه‌ی شبکه‌ها، اتصالات و رشد غیرخطی، در تقابل با تمرکز و سلسله‌مراتب - مفاهیمی که در طراحی دیجیتال و معماری زیست‌محیطی معاصر اهمیت یافته‌اند. نثر بلنتاین روشن، آموزشی و دقیق است. او با هدف ابهام‌زدایی از مفاهیم دشوار فلسفی، ضمن حفظ وفاداری به دقت مفهومی، از مثال‌های معماری - چه تاریخی و چه فرضی - بهره می‌گیرد تا نشان دهد این ایده‌ها چگونه می‌توانند به چالش‌های طراحی واقعی پاسخ دهند. بدین ترتیب، کتاب نه صرفا تمرینی نظری، بلکه ابزاری عملی برای بازاندیشی در شیوه‌های طراحی معماری نیز هست.
"دلوز و گواتاری برای معماران" منبعی ضروری است برای کسانی که می‌خواهند افق مفهومی خود را فراتر از چارچوب‌های سنتی نظریه‌ی معماری گسترش دهند. بلنتاین، با همسویی دادن تفکر معماری با بینش‌های فلسفی دلوز و گواتاری پیرامون سیالیت، دگرگونی و کثرت، معماران را به بازنگری بنیادی در رابطه‌ی خود با فضا، فرم و طراحی دعوت می‌کند. چه این کتاب را به‌عنوان مدخلی به فلسفه‌ی قاره‌ای بخوانیم و چه به‌عنوان محرکی برای نوآوری در طراحی، در هر حال خواننده را به اندیشیدن متفاوت، خلاقانه‌تر، و بازتر درباره‌ی جهانی که می‌سازد فرا می‌خواند.