کتاب جنگل استراتژی (کارآفرینی در قالب یک مکتب)

کتاب «جنگل استراتژی: کارآفرینی در قالب یک مکتب» نوشته‌ی به قلم مجموعه‌ای از نویسندگان، یکی از شناخته‌شده‌ترین متون در زمینه‌ی نظریه‌های استراتژی است. نویسندگان در این کتاب تلاش کرده‌اند تصویری کلی و قابل‌فهم از مکاتب مختلف تفکر استراتژیک ارائه دهند؛ یعنی راه‌هایی که طی چند دهه، نظریه‌پردازان و مدیران برای درک و طراحی استراتژی سازمان‌ها پیشنهاد کرده‌اند. کتاب با استعاره‌ی «سافاری» (نوعی سفر با هدف مشاهده‌ی جانوران وحشی) شروع می‌شود: دنیای مدیریت استراتژیک مثل جنگلی پیچیده و پررمز‌و‌راز است که هر مکتب فکری در آن مثل حیوانی خاص رفتار می‌کند؛ هرکدام بخشی از واقعیت را می‌بیند، اما هیچ‌کدام تمام تصویر را در اختیار ندارد. نویسندگان از همین زاویه به بررسی ده مکتب اصلی استراتژی می‌پردازند؛ از جمله مکتب طراحی، برنامه‌ریزی، موقعیت‌یابی، کارآفرینی، شناختی، یادگیری، قدرت، فرهنگی، محیطی و نهایتا مکتب پیکربندی. هر فصل به یکی از این مکاتب اختصاص دارد و تلاش می‌کند نشان دهد که آن رویکرد از چه فرض‌هایی درباره‌ی سازمان و تصمیم‌گیری دفاع می‌کند و در چه شرایطی می‌تواند مفید باشد. جالب است که رویکرد کتاب توصیفی است نه تجویزی. نویسندگان، برخلاف بسیاری از کتاب‌های مدیریتی که «نسخه‌ی موفقیت» ارائه می‌دهند، از ساده‌سازی پرهیز می‌کنند. آن‌ها نشان می‌دهند که نظریه‌های استراتژی مثل ابزارهای مختلف‌اند؛ هرکدام کاربرد خاصی دارند و هیچ‌کدام به ‌تنهایی نمی‌توانند در همه‌ی موقعیت‌ها به کار آیند. همچنین قابل ذکر است که زبان کتاب روان و گاهی طنزآمیز است. نویسندگان مفاهیم نظری را با مثال‌های واقعی از شرکت‌ها و سازمان‌های شناخته ‌شده توضیح می‌دهند و در پایان هر فصل، نقاط قوت و ضعف هر مکتب را مرور می‌کنند. با این حال، کتاب بیشتر مناسب کسانی است که با مفاهیم پایه‌ی مدیریت آشنا هستند و برای خواننده‌ی مبتدی ممکن است حجم مطالب و تنوع و تکثر دیدگاه‌ها کمی سنگین باشد. در مجموع، در کتاب حاضر، نویسندگان می‌خواهند نشان دهند که استراتژی یک مسیر تک خطی نیست، بلکه فرآیندی چندوجهی است که به خلاقیت، تجربه و شناخت موقعیت بستگی دارد.