کتاب بازتاب های کلام اسلامی در فلسفه یهودی

"بازتاب های کلام اسلامی در فلسفه یهودی" اثر هری اوسترین ولفسن، پژوهشی بنیادین درباره‌ی تأثیر تفکر کلامی اسلامی، به‌ویژه آموزه‌های متکلمان مسلمان، بر فلسفه‌ی یهودی قرون وسطی است. ولفسن، یکی از برجسته‌ترین مورخان فلسفه، نشان می‌دهد که چگونه متفکران یهودی با مباحث کلامی درگیر شدند و آن‌ها را در چارچوب سنت فکری خود تطبیق دادند. این کتاب با تحلیلی تطبیقی، تعامل فلسفه‌ی یهودی با کلام اسلامی و در مواردی، تأثیر متقابل این گفتمان‌ها بر الهیات مسیحی را نیز بررسی می‌کند.
این اثر به روش‌هایی می‌پردازد که فیلسوفان یهودی، به‌ویژه در دوران قرون وسطی، چارچوب‌های مفهومی توسعه‌یافته در کلام اسلامی را پذیرفتند، اصلاح کردند یا به آن واکنش نشان دادند. کلام که در ابتدا تلاشی برای تطبیق باورهای دینی با استدلال عقلانی بود، در حوزه‌هایی همچون متافیزیک، صفات الهی و مسئله‌ی خلقت، بحث‌های گسترده‌ای را مطرح کرد. ولفسن نشان می‌دهد که متفکرانی چون سعدیا گائون و میمونیدس چگونه با این ایده‌ها مواجه شدند، برخی را پذیرفتند و برخی دیگر را به چالش کشیدند. این کتاب به‌طور سیستماتیک به مباحث کلیدی همچون ماهیت صفات الهی، مسئله‌ی خلقت در برابر ابدیت جهان، و رابطه‌ی عقل و ایمان می‌پردازد. ولفسن استدلال می‌کند که متفکران یهودی، درحالی‌که از کلام تأثیر می‌پذیرفتند، تلاش می‌کردند آن را با فلسفه‌ی ارسطویی و نوافلاطونی تلفیق کنند و بدین ترتیب، یک سنت الهیاتی متمایز را شکل دهند.
این کتاب بر مضامین اساسی فلسفه‌ی دین، همچون ماهیت خدا، نسبت ایمان و عقل، و انتقال مفاهیم دینی میان سنت‌های مختلف متمرکز است. ولفسن نشان می‌دهد که فلسفه‌ی یهودی، درحالی‌که در سنت‌های دینی خود ریشه داشت، به‌شدت تحت تأثیر تفکر اسلامی، به‌ویژه کلام، قرار گرفت.
یکی از موضوعات کلیدی، رابطه‌ی میان وحی و عقل‌گرایی است. ولفسن تحلیل می‌کند که چگونه فیلسوفان یهودی، برای سازگاری میان آموزه‌های دینی و استدلال عقلانی، از روش‌های کلامی استفاده می‌کردند. این کتاب همچنین به تأثیر گسترده‌تر کلام بر مکتب‌گرایی مسیحی قرون وسطی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه ایده‌های کلامی از سنت اسلامی به تفکر یهودی و سپس به الهیات مسیحی راه یافتند.
"بازتاب های کلام اسلامی در فلسفه یهودی" پژوهشی درخشان است که پیوندهای عمیق میان سنت‌های فکری اسلامی و یهودی را آشکار می‌کند. ولفسن با دقت و عمق علمی، تاریخچه‌ی تحول فلسفه‌ی یهودی را در بستر گسترده‌تر مناظرات کلامی و فلسفی بررسی کرده است. این کتاب منبعی ضروری برای پژوهشگران فلسفه‌ی قرون وسطی، مطالعات دینی و علاقه‌مندان به تأثیرات متقابل اندیشه‌ها در سنت‌های مختلف است.