کتاب گاهشماری جشن های زردشتی

کتاب «گاهشماری جشن‌های زردشتی» نوشته‌ی مری بویس با ترجمه‌ی محسن میرزایی، به بررسی تاریخ و تحول تقویم زردشتی می‌پردازد. نویسنده از منابع متنی پهلوی، متون اسلامی و همچنین مشاهدات میدانی خود در میان زردشتیان ایران و پارسیان هند استفاده کرده تا نشان دهد جشن‌ها و آیین‌های زردشتی چه نقشی در شکل‌گیری و تغییر این گاهشماری داشته‌اند.
بخش اصلی کتاب بر جشن‌های مهم زردشتی، به‌ویژه شش گاهنبار و نوروز تمرکز دارد. بویس این جشن‌ها را هم از منظر مذهبی و هم از نظر اجتماعی بررسی می‌کند و توضیح می‌دهد که چگونه به‌عنوان نقاط مرجع برای سامان دادن به زندگی دینی و جمعی عمل کرده‌اند. او تغییرات زمانی و نحوه‌ی برگزاری این جشن‌ها را در ایران و هند دنبال کرده و نشان می‌دهد که چگونه دگرگونی‌های تاریخی، سیاسی و فرهنگی در تعیین تاریخ آن‌ها اثر گذاشته است.
در کتاب دو دیدگاه عمده درباره‌ی ماهیت گاهشماری زردشتی مطرح می‌شود: دیدگاهی که آن را تنها ابزاری برای شمارش زمان می‌بیند و دیدگاهی که آن را اساس نظم‌بخشی به مناسک دینی می‌داند. نویسنده هر دو دیدگاه را بررسی کرده و با شواهد تاریخی و منابع گوناگون می‌کوشد مسیر تحول این تقویم را از دوران باستان تا امروز بازسازی کند. همچنین به اختلاف‌های منطقه‌ای و فرهنگی در رعایت زمان جشن‌ها اشاره می‌شود؛ به این معنا که برخی جوامع همچنان تاریخ‌های قدیمی‌تر را حفظ کرده‌اند، حتی وقتی تقویم رسمی تغییر کرده است.
بویس نشان می‌دهد که گاهشماری زردشتی یک ساختار ثابت و یکسان در طول تاریخ نبوده، بلکه تحت تأثیر اصلاحات نجومی، تصمیم‌های حکومتی و شرایط فرهنگی تغییر کرده است. کتاب «گاهشماری جشن‌های زردشتی» با تمرکز بر پیوند جشن‌ها و تقویم، تصویری از نحوه‌ی تداوم و تحول آیین‌های زردشتی ارائه می‌دهد و زمینه‌ای برای درک بهتر نقش این سنت‌ها در تاریخ دینی و اجتماعی ایرانیان و پارسیان را فراهم می‌کند.