کتاب مناجات و گفتار پیرهرات

کتاب «مناجات و گفتار پیر هرات»، که توسط محمد آصف فکرت گزینش شده و به کوشش فرید مرادی تنظیم شده است، بازخوانی و ویراست جدیدی از سخنان عارفانه‌ی شیخ‌الاسلام خواجه عبدالله انصاری است. این اثر، که پیش از این در سال ۱۳۵۴ به مناسبت بزرگداشت هزارمین سال تولد پیر هرات در افغانستان به چاپ رسیده بود، با تغییراتی از جمله پیراستن اغلاط و افزودن توضیحات لغوی، مطابق با رسم‌الخط امروز برای مخاطبان ایرانی آماده شده است.
هزار سال از زمان خواجه عبدالله انصاری می‌گذرد، اما گفتار این پیر بزرگ چنان به گوش جان مردم این مرز و بوم آشناست که گویی همین امروز با آنان سخن می‌گوید. مناجات و گفتار او را همه مشتاقند و هر آدمی‌زاده‌ی صاحب ذوقی از درک آن لذت می‌برد. آنان که با عرفان علاقه و اخلاصی دارند، از این معرفت چشم دل روشن می‌گردانند و آنان که دست نیایش به درگاه بی‌نیاز فرا می‌برند، این ناله‌های محرمانه را وسیله‌ی نیایش خود می‌سازند.
محمد آصف فکرت، با درک این اشتیاق عمومی، به گردآوری و تدوین این مجموعه همت گماشته است. او برای این کار، به دو منبع اصلی رجوع کرده است: نخست، تفسیر ده جلدی «کشف الاسرار» و دوم، دیگر رسائل و مقولات خواجه. حاصل این تلاش، کتاب حاضر است که در دو بخش اصلی تنظیم شده است. بخش نخست، به «مناجات و الهی‌نامه» اختصاص دارد. این بخش، نقطه‌ی اوج هنر و عرفان خواجه عبدالله است؛ گفتگویی بی‌پرده و صمیمانه میان یک بنده‌ی عاشق و معبودش با نثری مسجع، آهنگین و سرشار از سوز و گداز.
بخش دوم کتاب، «گفتار پیر طریقت» را در بر می‌گیرد. در این بخش، خواجه عبدالله عصاره‌ی تجربیات سلوکی و دانش عرفانی خود را در قالب جملاتی کوتاه و پرمغز و نغز به شاگردانش عرضه می‌کند. این گفتارها، راهنمایی عملی برای سالکان طریقت است و به مسائلی چون اخلاص، توبه، توکل و عشق در مسیر حق می‌پردازد.
در نهایت، «مناجات و گفتار پیر هرات» تجربه‌ای از حضور در محضر یک عارف است. این کتاب، دعوتی به شنیدن نجوای عاشقانه‌ای که پس از قرن‌ها، همچنان تازه، تأثیرگذار و راهشا است می باشد.