کتاب رخدادی به نام جهان

کتاب« رخدادی به نام جهان» اثر آلن لایتمن، مرز میان علم و فلسفه را درمی‌نوردد تا نشان دهد چگونه کشفیات مدرن درباره‌ی جهان، پرسش ما از معنا، خدا، و جایگاه انسان را از نو تعریف می‌کنند. لایتمن، فیزیکدان و نویسنده‌ی برجسته‌ی آمریکایی، در این کتاب تلاش می‌کند پلی میان عقل و احساس بزند و از خلال مفاهیم علمی مانند چندجهانی، فیزیک کوانتوم و زمان، پرسش‌هایی بنیادین درباره معنا، سرنوشت و زیبایی جهان مطرح کند. او به ما یادآور می‌شود که علم، در کنار پاسخ‌گویی به سوالات بشر، درهای تازه‌ای به روی حیرت و ندانستن می‌گشاید. کتاب شامل هفت جستار است که هر یک بر یکی از وجوه جهان تمرکز دارد. در فصل نخست، لایتمن مفهوم «کیهان تصادفی» را بررسی می‌کند؛ ایده‌ای برگرفته از نظریه‌ی چندجهانی که می‌گوید ممکن است جهان ما تنها یکی از بی‌نهایت جهان ممکن باشد. او این پرسش را طرح می‌کند که اگر چنین باشد، آیا جایگاه ما در جهان معنایی ویژه دارد یا صرفا حاصل تصادفی کیهانی است؟ این تأمل علمی به شکلی طبیعی به دغدغه‌ای فلسفی و اخلاقی بدل می‌شود: آیا پذیرش تصادف به معنای نفی معناست، یا می‌تواند درک ما از معنا را ژرف‌تر کند؟ در فصل‌های دیگر، لایتمن به جنبه‌هایی نزدیک‌تر به زندگی انسان می‌پردازد. از جمله مفهوم زمان، فناپذیری، زیبایی و نیاز انسان به قطعیت. او از منظر علمی توضیح می‌دهد که جهان در حال انبساط و زوال است، اما از منظر انسانی یادآور می‌شود که همین زوال است که به زندگی ما ارزش می‌بخشد. در جستاری دیگر، او به رابطه‌ی میان فناوری و تجربه‌ی زیسته اشاره می‌کند و هشدار می‌دهد که پیشرفت‌های علمی، در کنار فوایدشان، ما را از مواجهه‌ی مستقیم با شگفتی طبیعت دور می‌سازند. در پایان، لایتمن به این نتیجه می‌رسد که جهان نه طرحی از پیش‌تعیین‌شده است و نه آشوبی بی‌معنا؛ بلکه عرصه‌ای است میان این دو، جایی که علم، تصادف و شگفتی در هم تنیده‌اند. او ما را دعوت می‌کند تا به جای جست‌وجوی قطعیت، به استقبال ابهام برویم و معنا را در ناپایداری جهان بیابیم.