کتاب مدار امید

کتاب «مدار امید: داستان سفر یک روان‌شناس از درماندگی به خوش‌بینی» نوشته مارتین سلیگمن روایت زندگی شخصی و حرفه‌ای اوست؛ از دوران کودکی و تحصیل گرفته تا تبدیل شدن به یکی از چهره‌های مهم روان‌شناسی معاصر. او در این کتاب توضیح می‌دهد که چطور از تمرکز بر «درماندگی آموخته‌شده» در دهه‌های اول کاری‌اش، به سمت شکل‌دهی به حوزه‌ای جدید به نام «روان‌شناسی مثبت‌گرا» حرکت کرد. بخش‌هایی از کتاب به تجربیات شخصی او، از جمله رابطه‌اش با خانواده، چالش‌های درونی‌اش، و فضای فکری دانشگاه‌های آمریکا در آن دوران اختصاص دارد.
در بخش‌های ابتدایی کتاب، سلیگمن به نظریه‌ی درماندگی آموخته‌شده می‌پردازد؛ مفهومی که در آن افراد یا حیوانات، پس از تجربه‌های مکرر در شرایطی بدون کنترل، حتی در موقعیت‌های جدید هم رفتار منفعلانه نشان می‌دهند. او با ارائه پژوهش‌ها و نمونه‌های تجربی، پایه‌های علمی این نظریه را شرح می‌دهد. اما در ادامه، نویسنده به این نتیجه می‌رسد که تمرکز صرف بر اختلالات و ضعف‌ها کافی نیست و روان‌شناسی باید به ظرفیت‌های مثبت ذهن انسان هم توجه کند. سلیگمن در ادامه از چرخش فکری خود به سمت روان‌شناسی مثبت‌گرا می‌گوید؛ حرکتی که با تمرکز بر مفاهیمی مثل شادی، امید، معنا، تاب‌آوری و روابط انسانی تعریف می‌شود. او روند شکل‌گیری مدل PERMA را توضیح می‌دهد (شامل احساس مثبت، درگیر بودن، روابط، معنا و دستاورد)، و نقش خودش را در گسترش این رویکرد در محیط‌های آموزشی و نظامی شرح می‌دهد. بخشی از کتاب به کاربردهای عملی این نظریه‌ها در سیاست‌گذاری‌ها و پروژه‌های عمومی مثل آموزش مثبت‌گرا در مدارس و ارتقای تاب‌آوری روانی در ارتش آمریکا اختصاص دارد.
کتاب «مدار امید» همچنین به مسائل پشت‌صحنه علم هم می‌پردازد؛ از رقابت‌ها و اختلاف‌نظرها در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی گرفته تا شیوه‌های تأثیرگذاری بر سیاست علمی کشور. سلیگمن تلاش می‌کند نشان دهد که نظریه‌های علمی فقط حاصل داده‌ها نیستند، بلکه حاصل تجربه‌های زیسته، روابط انسانی و موقعیت‌های اجتماعی هم هستند.